ปี 2568 นี้ ประเทศไทยกำลังจะมีการเลือกตั้งท้องถิ่นครั้งสำคัญ โดยในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 จะมีการเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (นายก อบจ.) พร้อมกับสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ซึ่งถือเป็นการเลือกตั้งผู้บริหารและฝ่ายนิติบัญญัติขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย โดยจะมีการเลือกตั้งนายก อบจ. ใน 47 จังหวัด และ ส.อบจ. ใน 76 จังหวัด 

ในโอกาสนี้จึงเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมที่ประชาชนควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับบทบาท อำนาจหน้าที่ และความสำคัญขององค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เพื่อประกอบการตัดสินใจเลือกผู้บริหารและผู้แทนที่จะมาทำหน้าที่พัฒนาท้องถิ่น Lanner ได้รวบรวมข้อมูลพื้นฐานทั้งหมด 30 ข้อ ที่ประชาชนควรรู้เกี่ยวกับ อบจ. ในรูปแบบคำถาม-คำตอบที่เข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ใช้สิทธิอย่างมีความรู้ความเข้าใจ และสามารถติดตามตรวจสอบการทำงานของผู้ที่จะเข้ามาบริหาร อบจ. ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนี้

Q1: อบจ. คืออะไร?

A1: องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) คือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศไทย มีจังหวัดละหนึ่งแห่ง (ยกเว้นกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยาซึ่งเป็นการปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษ) มีเขตพื้นที่รับผิดชอบครอบคลุมทั้งจังหวัด

Q2: อบจ. มีโครงสร้างการบริหารอย่างไร?

A2: อบจ. มีโครงสร้างประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก

1. สภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ฝ่ายนิติบัญญัติ)

2. นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ฝ่ายบริหาร)

Q3: อบจ. มีอำนาจหน้าที่พื้นฐานอะไรบ้าง?

A3: อำนาจหน้าที่พื้นฐานของ อบจ. ประกอบด้วย

– ตราข้อบัญญัติโดยไม่ขัดหรือแย้งต่อกฎหมาย

– จัดทำแผนพัฒนาองค์การบริหารส่วนจังหวัด

– ประสานการจัดทำแผนพัฒนาจังหวัด

– สนับสนุนสภาตำบลและราชการส่วนท้องถิ่นอื่นในการพัฒนาท้องถิ่น

– คุ้มครอง ดูแล และบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

Q4: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการศึกษาอย่างไร?

A4: อบจ. มีอำนาจในการจัดการศึกษา รวมถึง

– จัดการศึกษาในพื้นที่รับผิดชอบ

– สนับสนุนการศึกษาให้แก่สถานศึกษาในพื้นที่

– ส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีที่เหมาะสมเพื่อการศึกษา

Q5: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านสาธารณสุขอย่างไร?

A5: อบจ. มีอำนาจในด้านสาธารณสุข ดังนี้

– จัดให้มีโรงพยาบาลจังหวัด

– จัดการรักษาพยาบาล

– การป้องกันและควบคุมโรคติดต่อ

– ส่งเสริมการสาธารณสุขในพื้นที่

Q6: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านสิ่งแวดล้อมอย่างไร?

A6: อบจ. มีอำนาจด้านสิ่งแวดล้อม ดังนี้

– จัดตั้งและดูแลระบบบำบัดน้ำเสียรวม

– การกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูลรวม

– การจัดการสิ่งแวดล้อมและมลพิษต่างๆ

– คุ้มครอง ดูแล และบำรุงรักษาป่าไม้ ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติ

Q7: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการคมนาคมอย่างไร?

A7: อบจ. มีอำนาจด้านการคมนาคม ดังนี้

– จัดการและดูแลสถานีขนส่งทั้งทางบกและทางน้ำ

– สร้างและบำรุงรักษาทางบกและทางน้ำที่เชื่อมต่อระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

– การขนส่งมวลชนและการวิศวกรรมจราจร

Q8: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรมอย่างไร?

A8: อบจ. มีอำนาจด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรม ดังนี้

– ส่งเสริมการท่องเที่ยว

– ส่งเสริมการกีฬา

– อนุรักษ์จารีตประเพณีและวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่น

– จัดให้มีพิพิธภัณฑ์และหอจดหมายเหตุ

Q9: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านเศรษฐกิจอย่างไร?

A9: อบจ. มีอำนาจด้านเศรษฐกิจ ดังนี้

– การพาณิชย์และการส่งเสริมการลงทุน

– จัดตั้งและดูแลตลาดกลาง

– การทำกิจการพาณิชย์ทั้งดำเนินการเองหรือร่วมกับบุคคลอื่น

Q10. อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการรักษาความปลอดภัยอย่างไร?

A10: อบจ. มีอำนาจด้านความปลอดภัย ดังนี้

– การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย

– จัดให้มีระบบรักษาความสงบเรียบร้อยในจังหวัด

– ประสานงานด้านความปลอดภัยกับหน่วยงานอื่น

Q11: อบจ. มีอำนาจในการออกข้อบัญญัติอย่างไร?

A11: อบจ. สามารถตราข้อบัญญัติได้ในกรณีต่อไปนี้

– เพื่อปฏิบัติการให้เป็นไปตามหน้าที่ของ อบจ.

– เมื่อมีกฎหมายบัญญัติให้ อบจ. ตราข้อบัญญัติ

– การดำเนินการพาณิชย์ของ อบจ.

Q12: ใครมีสิทธิเสนอร่างข้อบัญญัติ อบจ.?

A12: ผู้มีสิทธิเสนอร่างข้อบัญญัติ ได้แก่

– นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด

– สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด

– ราษฎรผู้มีสิทธิเลือกตั้งในเขต อบจ.

Q13. อบจ. มีอำนาจในการจัดเก็บรายได้อย่างไร?

A13: อบจ. มีอำนาจจัดเก็บรายได้จาก

– ภาษีบำรุง อบจ. จากน้ำมันเชื้อเพลิงและก๊าซปิโตรเลียม

– ค่าธรรมเนียมบำรุง อบจ. จากผู้พักในโรงแรม

– ภาษีและค่าธรรมเนียมรถยนต์

– ค่าภาคหลวงแร่และปิโตรเลียม

Q14: อบจ. สามารถกู้เงินได้หรือไม่?

A14: อบจ. สามารถกู้เงินได้ในรูปแบบ

– พันธบัตรหรือเงินกู้ตามที่มีกฎหมายบัญญัติ

– เงินกู้จากกระทรวง ทบวง กรม องค์การ หรือนิติบุคคลต่างๆ โดยต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐมนตรี

Q15. อบจ. มีอำนาจในการให้บริการแก่เอกชนอย่างไร?

A15: อบจ. สามารถให้บริการแก่เอกชนได้โดย

– ให้บริการแก่เอกชน ส่วนราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ

– เรียกเก็บค่าบริการได้โดยตราเป็นข้อบัญญัติ

– มอบให้เอกชนดำเนินกิจการแทนได้โดยความเห็นชอบของสภาและผู้ว่าราชการจังหวัด

Q16: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการพัฒนาสังคมอย่างไร?

A16: อบจ. มีอำนาจในการพัฒนาสังคม ดังนี้

– การสังคมสงเคราะห์

– การพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก สตรี คนชรา และผู้ด้อยโอกาส

– ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น

– ส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค และสิทธิเสรีภาพของประชาชน

Q17. อบจ. สามารถทำกิจการนอกเขตได้หรือไม่?

A17: อบจ. สามารถจัดทำกิจการนอกเขตได้ เมื่อ

– ได้รับความยินยอมจากราชการส่วนท้องถิ่นอื่นที่เกี่ยวข้อง

– เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง

Q18: อบจ. มีอำนาจในการทำธุรกิจได้หรือไม่?

A18: อบจ. สามารถดำเนินกิจการที่มีลักษณะเป็นการพาณิชย์ได้ โดย

– ต้องตราเป็นข้อบัญญัติ

– ต้องเป็นไปตามระเบียบที่กระทรวงมหาดไทยกำหนด

– ต้องเป็นไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่น

Q19: ใครเป็นผู้กำกับดูแล อบจ.?

A19: อบจ. อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ

– รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย (ระดับกระทรวง)

– ผู้ว่าราชการจังหวัด (ระดับจังหวัด)

Q20: อบจ. มีข้อจำกัดในการออกข้อบัญญัติอย่างไร?

A20: ข้อจำกัดในการออกข้อบัญญัติของ อบจ. มีดังนี้

– ต้องไม่ขัดหรือแย้งต่อกฎหมาย

– การกำหนดโทษต้องไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภา อบจ. และผู้ว่าราชการจังหวัด

Q21: อบจ. สามารถเก็บภาษีอะไรได้บ้าง?

A21: อบจ. สามารถจัดเก็บภาษีได้หลายประเภท ได้แก่

– ภาษีบำรุง อบจ. จากน้ำมันเบนซิน น้ำมันดีเซล (ไม่เกินลิตรละ 10 สตางค์)

– ภาษีบำรุง อบจ. จากยาสูบ (ไม่เกินมวนละ 10 สตางค์)

– ภาษีมูลค่าเพิ่มที่จัดเก็บเพิ่มตามประมวลรัษฎากร

– ค่าธรรมเนียมบำรุง อบจ. จากผู้พักในโรงแรม

Q22: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างไร?

A22: อบจ. มีอำนาจในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน ดังนี้

– ส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค และสิทธิเสรีภาพ

– ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น

– จัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน

– เปิดเผยข้อมูลและการดำเนินงานให้ประชาชนตรวจสอบได้

Q23: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการจัดการด้านตลาดอย่างไร?

A23: อบจ. มีอำนาจในการจัดการด้านตลาด ดังนี้

– จัดตั้งและดูแลตลาดกลาง

– กำกับดูแลการประกอบการค้าในตลาด

– จัดระเบียบการค้าและการจราจรบริเวณตลาด

– ดูแลด้านสุขอนามัยและความสะอาดของตลาด

Q24. อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการประสานงานกับหน่วยงานอื่นอย่างไร?

A24: อบจ. มีอำนาจในการประสานงาน ดังนี้

– ประสานการจัดทำแผนพัฒนาจังหวัด

– ประสานความร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น

– สนับสนุนหรือช่วยเหลือส่วนราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น

– ประสานแผนพัฒนาท้องถิ่นเพื่อไม่ให้งานซ้ำซ้อน

Q25: อบจ. มีข้อจำกัดในการใช้จ่ายงบประมาณอย่างไร?

A25: อบจ. มีข้อจำกัดในการใช้จ่ายงบประมาณ ดังนี้

– ต้องจัดทำข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภา อบจ.

– ต้องเป็นไปตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย

– ต้องมีการตรวจสอบการใช้จ่ายตามระบบการตรวจเงินแผ่นดิน

Q26: อบจ. สามารถออกข้อบัญญัติชั่วคราวได้หรือไม่?

A26: อบจ. สามารถออกข้อบัญญัติชั่วคราวได้ โดย

– ต้องเป็นกรณีฉุกเฉินที่ไม่สามารถเรียกประชุมสภาได้ทันท่วงที

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการสามัญประจำสภา อบจ.

– ต้องนำเข้าสู่การพิจารณาของสภา อบจ. ในการประชุมคราวต่อไป

– หากสภาไม่อนุมัติ ข้อบัญญัติชั่วคราวนั้นเป็นอันตกไป

Q27: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการจัดการด้านสาธารณูปโภคอย่างไร?

A27: อบจ. มีอำนาจในการจัดการสาธารณูปโภค ดังนี้

– จัดให้มีและบำรุงรักษาทางบกและทางน้ำ

– จัดระบบบำบัดน้ำเสียรวม

– จัดการขนส่งมวลชน

– พัฒนาระบบสาธารณูปโภคพื้นฐานที่เชื่อมต่อระหว่างท้องถิ่น

Q28: อบจ. มีอำนาจในการจัดการรายได้อื่นๆ อย่างไร?

A28: อบจ. สามารถมีรายได้จากแหล่งอื่นๆ ได้แก่

– รายได้จากทรัพย์สินของ อบจ.

– รายได้จากสาธารณูปโภคของ อบจ.

– เงินและทรัพย์สินที่มีผู้อุทิศให้

– เงินอุดหนุนจากรัฐบาล

Q29: อบจ. มีข้อจำกัดในการดำเนินกิจการพาณิชย์อย่างไร?

A29: ข้อจำกัดในการดำเนินกิจการพาณิชย์ของ อบจ. มีดังนี้

– ต้องตราเป็นข้อบัญญัติ

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภา อบจ.

– ต้องเป็นไปตามระเบียบที่กระทรวงมหาดไทยกำหนด

– ต้องไม่กระทบต่อการให้บริการสาธารณะแก่ประชาชน

Q30: หากรัฐมนตรีเห็นว่า อบจ. ละเลยการปฏิบัติหน้าที่ จะดำเนินการอย่างไร?

A30: ในกรณีที่ อบจ. ละเลยการปฏิบัติหน้าที่

– ผู้ว่าราชการจังหวัดจะดำเนินการสอบสวนได้

– ผู้ว่าราชการจังหวัดจะตั้งคณะกรรมการสอบสวน หรือส่งเรื่องให้ ป.ป.ช. หรือ สตง. ดำเนินการสอบสวน

– ถ้าหากผลการสอบสวนปรากฏว่า นายก อบจ. มีพฤติการณ์เช่นนั้นจริงให้ผู้ว่าฯ เสนอให้รัฐมนตรีสั่งให้นายก อบจ. พันจากตำแหน่ง

เริ่มแล้ว! ภาคประชาชนจับตาเลือกตั้งท้องถิ่น

โดยการเลือกตั้งท้องถิ่นที่จะมาถึงในวันที่ 1 กุมภาพันธ์นี้ ได้มีภาคประชาชนหลายส่วนได้เริ่มทำการเดินหน้ารณรงค์เกี่ยวกับการเลือกตั้งเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (นายก อบจ.) พร้อมกับสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ไม่ว่าจะเป็นการ เปิดข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับการเลือกตั้ง อบจ. รวมไปถึงการเตรียมความพร้อมให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ทราบถึงข้อมูลในการเลือกตั้งท้องถิ่นในครั้งนี้

Wevis กลุ่มเทคโนโลยีภาคประชาชนได้เปิดตัวแคมเปญ ‘Local Election ประชาธิปไตยใกล้มือ Road to เลือกตั้ง อบจ. 2568’ ที่เป็นการรวบรวมข้อมูลสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้ง อบจ. เพื่อให้ประชาชนได้ทำความเข้าใจถึงความสำคัญและส่วนเกี่ยวข้องกับชีวิตของประชาชน รวมไปถึงการเตรียมพร้อมให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ทำความเข้าใจในระบบเลือกตั้ง สามารถติดตามได้ที่ https://wevis.info/ 

นอกจากนี้ Your Priorities ได้เปิดตัวเว็บไซต์ CEO บ้านฉัน ที่เป็นข้อมูลพื้นฐานของ นายก อบจ. แต่ละจังหวัด ที่เผยถึง ผลการเลือกตั้งในแต่ละจังหวัด ,งบประมาณของแต่ละจังหวัด รวมไปถึงสิ่งที่ประชาชนอยากเห็นในแต่ละจังหวัด

โดยตั้งแต่วันนี้จนถึงวันเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (นายก อบจ.) พร้อมกับสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 Lanner จะติดตามความเคลื่อนไหว ชำแหละข้อมูล และวิเคราะห์สถานการณ์ในพื้นที่ที่มีการเลือกตั้งท้องถิ่นทั้งหมด 17 จังหวัดภาคเหนือ ที่ถือว่าเป็นการเลือกตั้งที่ใกล้ชิดกับชีวิตประชาชนเป็นอย่างยิ่ง อย่าลืมร่วมกันติดตามไปพร้อมกันกับพวกเรา