เมื่อวันที่ 8 มกราคม 2568 ที่ผ่านมา สภาฯ ได้ลงมติ 252 เสียง ต่อ 153 เสียง ‘ปัดตก’ คำว่า ‘ชนเผ่าพื้นเมือง’ ในมาตรา 3 ของร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ หรือ พ.ร.บ.ชาติพันธุ์ อันเป็นข้อเสนอของ กมธ.เสียงข้างน้อย ที่ให้ระบุในมาตรา 3 ว่า ‘กลุ่มชาติพันธุ์ หมายรวมถึงชนเผ่าพื้นเมืองฯ’ โดย สส.บางส่วนให้เหตุผลว่าจะกระทบต่อความมั่นคงของชาติ จนอาจนำไปสู่การแบ่งแยกดินแดนได้ในอนาคต 

จากกรณีดังกล่าว Lanner ได้พูดคุยกับ สุพรรณษา จันทร์ไทย ผู้ประสานงานเครือข่ายเด็กและเยาวชนต้นกล้าชนเผ่าพื้นเมือง ตัวแทนชนเผ่าพื้นเมืองไททรงดำ ที่เผยว่า เธอรู้สึกผิดหวังกับมติสภาฯ ที่ปัดตกคำว่าชนเผ่าพื้นเมืองในร่าง พ.ร.บ. ชาติพันธุ์ฯ และมองว่าการกระทำนี้เหมือนเป็นการพยายามลบตัวตนของชนเผ่าพื้นเมืองที่มีในไทยออกไป 

“เรามองว่า คำว่า ‘ชนเผ่าพื้นเมือง’ เป็นคำที่ระบุตัวตนได้ชัดเจนที่สุดว่าเราคือใคร การที่เขาปัดตกคำนี้ออกไป มันกลายเป็นว่าพวกเขากำลังลบตัวตนของคนที่เป็นชนเผ่าพื้นเมืองในประเทศไทยออกไปด้วย ทั้งที่เราก็พยายามที่จะรณรงค์ให้เห็นมาโดยตลอดว่าประเทศไทยมีชนเผ่าพื้นเมืองอยู่หลากหลายกลุ่ม”

สุพรรณษาเล่าอีกว่าเธอคาดหวังใน ร่าง พ.ร.บ.คุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์ฉบับนี้คือการที่กลุ่มชาติพันธุ์ที่รวมไปถึงชนเผ่าพื้นเมืองในประเทศไทย ถูกยอมรับ และมีสิทธิที่จะได้รับการคุ้มครองอย่างแท้จริงตามชื่อของตัว พ.ร.บ. เพื่อให้พวกเขาได้มีสิทธิเท่ากันกับประชาชนทั่วไป และไม่ต้องถูกกีดกันหรือกดดันให้ต้องออกห่างจากวิถีชีวิตในแบบของพวกเขาเอง 

“สิ่งที่เราคาดหวังตั้งแต่เริ่มร่าง พ.ร.บ. ฉบับนี้ คือ เราหวังให้ทุกคนยอมรับกลุ่มชนเผ่าพื้นเมืองที่อยู่ในประเทศไทย ซึ่งตอนนี้มันได้ถูกปัดตกไปแล้ว แต่หลังจากนี้ ถ้า พ.ร.บ. ตัวนี้มันได้เกิดขึ้นจริงๆ เราอยากให้สามารถช่วยคุ้มครองและส่งเสริมวิถีชีวิตของกลุ่มชาติพันธุ์และชนเผ่าพื้นเมืองจริงๆ ตามชื่อของมัน ให้คนข้างนอกเกิดการยอมรับจริงๆ และทำให้กลุ่มชนเผ่าพื้นเมืองได้มีสิทธิเท่าเทียมกับทุกคน โดยไม่เป็นการกดทับหรือบีบบังคับให้กลุ่มชาติพันธุ์ต้องออกห่างจากวิถีชีวิตของตนเอง”

แม้คำว่าชนเผ่าพื้นเมืองจะถูกปัดตกจากมติของสภาฯ ไปแล้ว แต่สุพรรณษา ก็ยังบอกว่าเธอและเครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองจะยังคงรณรงค์ให้ใช้คำว่าชนเผ่าพื้นเมืองในการระบุตัวตนต่อไป เพื่อให้เห็นว่าชนเผ่าพื้นเมืองเองก็มีตัวตน เป็นคนอีกกลุ่มหนึ่งที่มีวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์และเป็นส่วนหนึ่งของประเทศไทย

“สุดท้ายแล้ว การที่ตัว พ.ร.บ. ฉบับนี้ จะไม่มีคำว่าชนเผ่าพื้นเมือง แต่ตัวเราเองรวมถึงเครือข่ายชนเผ่าพื้นเมืองทุกคนก็จะยังพยายามรณรงค์ให้ใช้คำว่าชนเผ่าพื้นเมืองภายในกลุ่มของเราเอง และพยายามจะสื่อสารอย่างต่อเนื่องว่าพวกเรายังเป็นกลุ่มชนเผ่าพื้นเมืองที่อยู่ในประเทศไทย ที่มีเอกลักษณ์ มีวิถีชีวิตที่ค่อนข้างชัดเจน เด่นชัด เรายังจะทำต่อเนื่อง ทำต่อไป”

เมื่อวันที่ 6 มกราคม 2568 วิโรจน์ ลักขณาอดิศร ประธานคณะกรรมาธิการทหาร สภาผู้แทนราษฎร พร้อมด้วยชลธี เชื้อน้อย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดลำปาง เขต 3, นายอำเภอแม่เมาะ, ผู้บังคับกองร้อยฝึกรบพิเศษที่ 3, ผู้แทนสำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 3 ลำปาง, นายกองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง, ปลัดองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง และประชาชนในพื้นที่ ต.บ้านดง ได้ลงพื้นที่และประชุมเพื่อศึกษาข้อเท็จจริงกรณีปัญหาข้อพิพาทในการใช้ประโยชน์จากพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ระหว่างราษฎรกับค่ายฝึกรบพิเศษที่ 3 ณ บ้านจำปุย ม.4 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง และองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง

กรณีดังกล่าวสืบเนื่องจากเนื่องด้วยราษฎรในบ้านท่าสี ม.3 และบ้านจำปุย บ้านปงผักหละ บ้านห้วยตาด ม.4 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง ซึ่งเป็นชุมชนท้องถิ่นดั้งเดิมที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ภายหลังได้มีหน่วยงานราชการ ได้แก่ กองทัพบก กระทรวงกลาโหม ได้รับอนุญาตจากกรมป่าไม้ให้ใช้พื้นที่เขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าแม่เมาะ ในท้องที่ ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง เนื้อที่ 45,156 ไร่ 1 งาน ตั้งแต่ปี 2516 เพื่อกระทำการสร้างค่ายพักและฝึกต่อสู้ปราบปรามผู้ก่อความไม่สงบ โดยมีค่ายฝึกรบพิเศษที่ 3 ประตูผา เป็นผู้ดูแลพื้นที่ ซึ่งที่ผ่านมาราษฎรได้รับผลกระทบจากการขออนุญาตใช้ประโยชน์ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติของกองทัพบก กระทรวงกลาโหม ทับซ้อนกับพื้นที่ชุมชน ส่งผลให้เกิดข้อพิพาทระหว่างราษฎรและทหาร สร้างปัญหาความเดือดร้อนให้กับเกษตรกรที่ใช้พื้นที่ดังกล่าว

พชร คำชำนาญ ขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (พีมูฟ) ให้ข้อมูลว่า ชุมชนได้รับผลกระทบจากการทับซ้อนแนวเขตดังกล่าวอย่างน้อย 3 กรณี ได้แก่

1. เมื่อเดือนมีนาคม 2566 ได้มีเจ้าหน้าที่ทหารเข้ามาตรวจยึดพื้นที่ทำกินของชาวบ้านห้วยตาด ราว 59 แปลง เนื้อที่ราว 359 ไร่ ซึ่งกระทบชาวบ้านอย่างน้อย 40 ครอบครัว โดยการตรวจยึดเจ้าหน้าที่ทหารอ้างว่าชาวบ้านได้บุกรุกพื้นที่หลังปี 2545 ตามมติคณะรัฐมนตรี วันที่ 30 มิ.ย. 2541 โดยขณะนี้ชาวบ้านที่ถูกตรวจยึดพื้นที่ แม้จะสามารถทำกินได้ในปีที่ผ่านมา แต่ไม่มีหลักประกันว่าในฤดูกาลเพาะปลูกปีนี้จะสามารถทำกินได้ และชาวบ้านเกรงจะจะถูกดำเนินคดี

2. ชาวบ้านไม่สามารถเข้าสู่โครงการจัดที่ทำกินตามนโยบายของคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) ได้ ซึ่งเป็นการจัดที่ดินตามมติคณะรัฐมนตรี วันที่ 26 พ.ย. 2561 โดยกรมป่าไม้ต้องจัดที่ทำกินให้ชุมชนตามหลักเกณฑ์ของมติคณะรัฐมนตรีดังกล่าว แต่ปัจจุบันชุมชนไม่สามารถเข้าสู่เงื่อนไขการจัดที่ดินดังกล่าวได้ เนื่องจากกองทัพบก กระทรวงกลาโหม ยังไม่ส่งมอบที่ดินคืนกรมป่าไม้ ทำให้ขณะนี้ชาวบ้านต้องอยู่อาศัยและทำกินในที่ดินอย่างผิดกฎหมายและไม่มีแนวนโยบายของรัฐบาลรองรับ

3. การมีที่ดินทำกินและพื้นที่บางส่วนของป่าชุมชนทับซ้อนกับที่ดินของกองทัพบก สร้างความหวาดระแวงในการใช้ชีวิตตามวิถีของชุมชน อาทิ การเก็บหาของป่าและใช้ประโยชน์จากป่าที่ชุมชนดูแลรักษา นอกจากนั้นการที่แนวเขตทับซ้อนไม่ชัดเจน อาจมีการลาดตระเวนในพื้นที่และการซ้อมรบซึ่งสร้างความหวาดกลัวต่อชุมชนด้วยเช่นกัน

“ชาวบ้านมีประวัติศาสตร์การก่อตั้งชุมชนอยู่มาก่อนเขตป่าสงวนแห่งชาติ และแน่นอนว่าอยู่มาก่อนที่ดินทหาร แต่ขณะนี้ชาวบ้านไม่อาจวางใจได้ว่าจะยังสามารถทำกินได้หรือไม่ในฤดูกาลเพาะปลูกปีนี้ซึ่งกำลังจะมาถึงอีกไม่กี่วันข้างหน้า แม้จะมีคนบุกรุกจริงบ้าง แต่ไม่ควรเหมารวมว่าชาวบ้านทั้งหมดรุกที่ทหารแล้วให้ชาวบ้านเซ็นยินยอมว่าบุกรุก รวมถึงพื้นที่ทหารที่ยังทับซ้อนกับที่ทำกินของชาวบ้านอยู่จนชาวบ้านไร้สิทธิในที่ดิน ก็ต้องตั้งคำถามถึงทั้งกระทรวงกลาโหมและกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมด้วย ว่าหากไม่ดำเนินการแก้ปัญหาแล้วชาวบ้านเสียสิทธิ์ จะรับผิดชอบอย่างไร” พชร คำชำนาญ กล่าว

ขณะที่การประชุมที่จัดโดยคณะกรรมาธิการทหาร สภาผู้แทนราษฎร ณ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง ได้มีชาวบ้านจากทั้งบ้านท่าสี ม.3 และบ้านจำปุย ปงผักหละ ห้วยตาด ม.4 ประมาณ 200 คน ติดตามถ่ายทอดสดการประชุมอยู่ด้านนอกอาคาร และมีตัวแทนเข้าเจรจาในห้องประชุม ได้แก่ ผู้ใหญ่บ้านบ้านท่าสี ม.3, ผู้ใหญ่บ้านบ้านท่าสี ปงผักหละ ห้วยตาด ม.4 รวมถึงแนวร่วม ได้แก่ ผู้ใหญ่บ้านบ้านกลาง ม.5 และ ผู้ใหญ่บ้านบ้านแม่ส้าน ม.6 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง รวมถึงตัวแทนสหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ (สกน.) และขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (พีมูฟ) 

โดยข้อเรียกร้องหลักคือให้ทหารกันพื้นที่ทำกินของชาวบ้านออกจากพื้นที่ทหารขอใช้ประโยชน์จากกรมป่าไม้ โดยการเดินสำรวจแนวเขตเดิมอย่างมีส่วนร่วมระหว่างเจ้าหน้าที่ทหาร ป่าไม้ และประชาชนในพื้นที่ คืนสิทธิ์ในที่ดินทำกินให้ชาวบ้านในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ตามโครงการจัดที่ดินชุมชนของรัฐบาล รวมถึงแนวทางข้อเรียกร้องในด้านการปฏิรูปที่ดินของภาคประชาชน ยุติกระบวนการตรวจยึดพื้นที่และการดำเนินคดีชาวบ้านที่อยู่อาศัยและทำกินมาก่อน ซึ่งได้รับการผ่อนผันตามคำสั่ง คสช. ที่ 66/2557 รวมถึงการดำเนินการใดๆ ในพื้นที่ที่จะสร้างผลกระทบกับประชาชนให้ชะลอไว้ก่อนจนกว่ากระบวนการเดินสำรวจแนวเขตจะแล้วเสร็จ และระหว่างกระบวนการพิสูจน์สิทธิ์ ตรวจสอบข้อเท็จจริง และการแก้ไขปัญหา ให้ชาวบ้านสามารถทำกินในที่ดินของตนเองได้โดยไม่ถูกคุกคาม ตรวจยึด และดำเนินคดี

‘วิโรจน์’ เคาะ 4 แนวแก้พิพาททหาร-ประชาชน ด้านชาวบ้านยังไม่วางใจเหตุแผนที่อาจตกหล่น

หลังการลงพื้นที่และการรับฟังข้อเสนอในที่ประชุม วิโรจน์ ลักขณาอดิศร ประธานคณะกรรมาธิการทหาร สภาผู้แทนราษฎร กล่าวว่า การปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ เจ้าหน้าที่ต้องดำเนินการ แต่ต้องเข้าใจประชาชนเหมือนกัน ซึ่งเชื่อว่ามีผู้บุกรุกอยู่บ้าง แต่ไม่ควรเหมารวมที่ไม่ตรงตามข้อเท็จจริง ทางท่าน ผบ.ค่ายได้ชี้แจงและให้การบ้านใน กมธ. ไว้แล้วว่าการดำเนินการนี้เป็นการป้องปรามเท่านั้น ไม่มีเจตนาที่จะดำเนินการตามกฎหมายใดๆ 

“ส่วนกรณีแผนที่ควรใช้แนวการสำรวจของกรมป่าไม้เมื่อปี 2562 ในการคลี่คลายปัญหา เราเห็นตรงกันว่าตอนปี 2545 จนถึงตอนนี้ชุมชนขยายไปพอสมควร ฉะนั้นข้อพิพาทจะยังคงอยู่แน่ แต่มีการสำรวจที่ประชาชนยอมรับได้ในปี 2562 ถ้าเราเริ่มสำรวจใหม่เลยอาจใช้เวลามาก เราใช้แผนที่ปี 2562 เลยดีไหม เราจะได้เดินเรื่องเลย” วิโรจน์กล่าว

หลังจากนั้นประธาน กมธ.ทหาร ได้สรุปแนวทางแก้ไขปัญหา โดยคณะกรรมาธิการทหารจะทำหนังสือถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะผู้บัญชาการทหารบกและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม 4 ประเด็น ได้แก่

1. คณะกรรมาธิการทหาร สภาผู้แทนราษฎร จะทำหนังสือถึงกรมป่าไม้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ขอข้อมูลแผนที่การสำรวจที่ดินทำกินของราษฎรและพื้นที่แนวเขตทับซ้อนที่ดินทหารประมาณ 4,700 ไร่ เพื่อใช้สอบทานกับชุมชนให้สิ้นข้อสงสัย หากยังมีที่ดินแปลงใดตกหล่นให้ทำการสำรวจเพิ่มเติม

2. ในระหว่างการดำเนินการสอบทานข้อมูล ให้กองทัพบกผ่อนปรนให้ชาวบ้านยังสามารถทำกินได้ตามแนวเขตเดิมในฤดูกาลเพาะปลูก ซึ่งจะมีการแผ้วถางและเพาะปลูกตั้งแต่เดือน ม.ค.-มี.ค. 2568 ซึ่งย้ำว่าต้องไม่มีการบุกรุกที่ดินรุกล้ำออกไปนอกแนวเขต

3. เนื่องจาก พ.ต.พิภพ วงค์ษา ผบ.ร้อย ฝรพ.3 ซึ่งมีท่าทีการทำงานอย่างถ้อยทีถ้อยอาศัยกับชาวบ้าน กำลังจะเกษียณอายุราชการ หาก ผบ. ท่านใหม่มาปฏิบัติราชการแทน ให้ยึดแนวทางการทำงานแบบเดิมกับประชาชนในพื้นที่

4. แจ้งให้ทราบเบื้องต้นว่าหากสอบทานข้อมูลแผนที่จนแล้วเสร็จ มีข้อยุติร่วมกันแล้ว จะทำหนังสือถึงผู้บัญชาการกองทัพบก และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม อีกครั้ง เพื่อเสนอให้กันพื้นที่ทหารออกจากพื้นที่ชุมชนต่อไป

หลังจากนั้นชาวบ้านได้สอบถามว่าจะสามารถดำเนินการทางธุรการเรื่องหนังสือฉบับนี้ได้เร็วสุดเมื่อไร วิโรจน์ย้ำว่าจะดำเนินการโดยการนำเข้าวาระการประชุมเร่งด่วนของ กมธ. ทหารในวันพฤหัสบดี ที่ 9 ม.ค. 2568 เพื่อให้ทันฤดูกาลเพาะปลูก แต่หากล่าช้ากว่านั้นก็จะไม่ให้เกิน 2-3 วัน ซึ่งถือว่าเป็นที่น่าพอใจสำหรับชาวบ้าน 

ด้าน สมชาติ รักษ์สองพลู ผู้ใหญ่บ้านบางกลาง ม.5 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง ได้กล่าวกับผู้สื่อข่าวว่า สถานการณ์คลี่คลายลงมาก เนื่องจากมีเวทีให้ได้พูดคุยและทำความเข้าใจกันโดยมี กมธ. ทหาร เป็นตัวกลาง แต่ไม่อาจนิ่งนอนใจได้ โดยเฉพาะเรื่องความชัดเจนแนวเขตทหารที่จะนำไปสู่การกันพื้นที่อาจไม่ง่ายขนาดนั้น 

“ผมมั่นใจว่าการสำรวจแนวเขตเมื่อปี 2562 ของกรมป่าไม้นั้นต้องมีการตกหล่นแน่นอน เพราะชาวบ้านยังไม่เคยเห็นการคืนข้อมูลจากเจ้าหน้าที่ป่าไม้ แม้ป่าไม้จะอ้างว่าได้เดินสำรวจร่วมกันกับผู้นำชุมชนแล้ว แต่ถ้าไม่มีการคืนข้อมูลให้ชุมชนได้ตรวจสอบร่วมกันจะต้องมีแปลงตกหล่น การต่อสู้ครั้งนี้จึงเป็นการต่อสู้ระยะยาวที่ประชาชนยังต้องเดินหน้าต่อควบคู่ไปด้วย ปล่อยให้เป็นแค่หน้าที่ของ กมธ.ทหารและหน่วยงานรัฐอย่างเดียวไม่ได้” สมชาติย้ำ

ปี 2568 นี้ ประเทศไทยกำลังจะมีการเลือกตั้งท้องถิ่นครั้งสำคัญ โดยในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 จะมีการเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (นายก อบจ.) พร้อมกับสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ซึ่งถือเป็นการเลือกตั้งผู้บริหารและฝ่ายนิติบัญญัติขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย โดยจะมีการเลือกตั้งนายก อบจ. ใน 47 จังหวัด และ ส.อบจ. ใน 76 จังหวัด 

ในโอกาสนี้จึงเป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมที่ประชาชนควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับบทบาท อำนาจหน้าที่ และความสำคัญขององค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) เพื่อประกอบการตัดสินใจเลือกผู้บริหารและผู้แทนที่จะมาทำหน้าที่พัฒนาท้องถิ่น Lanner ได้รวบรวมข้อมูลพื้นฐานทั้งหมด 30 ข้อ ที่ประชาชนควรรู้เกี่ยวกับ อบจ. ในรูปแบบคำถาม-คำตอบที่เข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ใช้สิทธิอย่างมีความรู้ความเข้าใจ และสามารถติดตามตรวจสอบการทำงานของผู้ที่จะเข้ามาบริหาร อบจ. ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ดังนี้

Q1: อบจ. คืออะไร?

A1: องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) คือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของประเทศไทย มีจังหวัดละหนึ่งแห่ง (ยกเว้นกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยาซึ่งเป็นการปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบพิเศษ) มีเขตพื้นที่รับผิดชอบครอบคลุมทั้งจังหวัด

Q2: อบจ. มีโครงสร้างการบริหารอย่างไร?

A2: อบจ. มีโครงสร้างประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก

1. สภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ฝ่ายนิติบัญญัติ)

2. นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ฝ่ายบริหาร)

Q3: อบจ. มีอำนาจหน้าที่พื้นฐานอะไรบ้าง?

A3: อำนาจหน้าที่พื้นฐานของ อบจ. ประกอบด้วย

– ตราข้อบัญญัติโดยไม่ขัดหรือแย้งต่อกฎหมาย

– จัดทำแผนพัฒนาองค์การบริหารส่วนจังหวัด

– ประสานการจัดทำแผนพัฒนาจังหวัด

– สนับสนุนสภาตำบลและราชการส่วนท้องถิ่นอื่นในการพัฒนาท้องถิ่น

– คุ้มครอง ดูแล และบำรุงรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

Q4: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการศึกษาอย่างไร?

A4: อบจ. มีอำนาจในการจัดการศึกษา รวมถึง

– จัดการศึกษาในพื้นที่รับผิดชอบ

– สนับสนุนการศึกษาให้แก่สถานศึกษาในพื้นที่

– ส่งเสริมการพัฒนาเทคโนโลยีที่เหมาะสมเพื่อการศึกษา

Q5: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านสาธารณสุขอย่างไร?

A5: อบจ. มีอำนาจในด้านสาธารณสุข ดังนี้

– จัดให้มีโรงพยาบาลจังหวัด

– จัดการรักษาพยาบาล

– การป้องกันและควบคุมโรคติดต่อ

– ส่งเสริมการสาธารณสุขในพื้นที่

Q6: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านสิ่งแวดล้อมอย่างไร?

A6: อบจ. มีอำนาจด้านสิ่งแวดล้อม ดังนี้

– จัดตั้งและดูแลระบบบำบัดน้ำเสียรวม

– การกำจัดมูลฝอยและสิ่งปฏิกูลรวม

– การจัดการสิ่งแวดล้อมและมลพิษต่างๆ

– คุ้มครอง ดูแล และบำรุงรักษาป่าไม้ ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติ

Q7: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการคมนาคมอย่างไร?

A7: อบจ. มีอำนาจด้านการคมนาคม ดังนี้

– จัดการและดูแลสถานีขนส่งทั้งทางบกและทางน้ำ

– สร้างและบำรุงรักษาทางบกและทางน้ำที่เชื่อมต่อระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

– การขนส่งมวลชนและการวิศวกรรมจราจร

Q8: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรมอย่างไร?

A8: อบจ. มีอำนาจด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรม ดังนี้

– ส่งเสริมการท่องเที่ยว

– ส่งเสริมการกีฬา

– อนุรักษ์จารีตประเพณีและวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่น

– จัดให้มีพิพิธภัณฑ์และหอจดหมายเหตุ

Q9: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านเศรษฐกิจอย่างไร?

A9: อบจ. มีอำนาจด้านเศรษฐกิจ ดังนี้

– การพาณิชย์และการส่งเสริมการลงทุน

– จัดตั้งและดูแลตลาดกลาง

– การทำกิจการพาณิชย์ทั้งดำเนินการเองหรือร่วมกับบุคคลอื่น

Q10. อบจ. มีอำนาจหน้าที่ด้านการรักษาความปลอดภัยอย่างไร?

A10: อบจ. มีอำนาจด้านความปลอดภัย ดังนี้

– การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย

– จัดให้มีระบบรักษาความสงบเรียบร้อยในจังหวัด

– ประสานงานด้านความปลอดภัยกับหน่วยงานอื่น

Q11: อบจ. มีอำนาจในการออกข้อบัญญัติอย่างไร?

A11: อบจ. สามารถตราข้อบัญญัติได้ในกรณีต่อไปนี้

– เพื่อปฏิบัติการให้เป็นไปตามหน้าที่ของ อบจ.

– เมื่อมีกฎหมายบัญญัติให้ อบจ. ตราข้อบัญญัติ

– การดำเนินการพาณิชย์ของ อบจ.

Q12: ใครมีสิทธิเสนอร่างข้อบัญญัติ อบจ.?

A12: ผู้มีสิทธิเสนอร่างข้อบัญญัติ ได้แก่

– นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด

– สมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด

– ราษฎรผู้มีสิทธิเลือกตั้งในเขต อบจ.

Q13. อบจ. มีอำนาจในการจัดเก็บรายได้อย่างไร?

A13: อบจ. มีอำนาจจัดเก็บรายได้จาก

– การจัดเก็บภาษี เช่น น้ำมัน ยาสูบ รถยนต์

– ค่าธรรมเนียม ค่าปรับ และใบอนุญาต

– รายได้จากทรัพย์สิน เช่น ค่าเช่าบริการ ดอกเบี้ย

– รายได้จากเบ็ดเตล็ด

– รายได้จากทุน เช่น การขายทอดตลาด

Q14: อบจ. สามารถกู้เงินได้หรือไม่?

A14: อบจ. สามารถกู้เงินได้ในรูปแบบ

– พันธบัตรหรือเงินกู้ตามที่มีกฎหมายบัญญัติ

– เงินกู้จากกระทรวง ทบวง กรม องค์การ หรือนิติบุคคลต่างๆ โดยต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐมนตรี

Q15. อบจ. มีอำนาจในการให้บริการแก่เอกชนอย่างไร?

A15: อบจ. สามารถให้บริการแก่เอกชนได้โดย

– ให้บริการแก่เอกชน ส่วนราชการ หน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ

– เรียกเก็บค่าบริการได้โดยตราเป็นข้อบัญญัติ

– มอบให้เอกชนดำเนินกิจการแทนได้โดยความเห็นชอบของสภาและผู้ว่าราชการจังหวัด

Q16: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการพัฒนาสังคมอย่างไร?

A16: อบจ. มีอำนาจในการพัฒนาสังคม ดังนี้

– การสังคมสงเคราะห์

– การพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก สตรี คนชรา และผู้ด้อยโอกาส

– ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น

– ส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค และสิทธิเสรีภาพของประชาชน

Q17. อบจ. สามารถทำกิจการนอกเขตได้หรือไม่?

A17: อบจ. สามารถจัดทำกิจการนอกเขตได้ เมื่อ

– ได้รับความยินยอมจากราชการส่วนท้องถิ่นอื่นที่เกี่ยวข้อง

– เป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง

Q18: อบจ. มีอำนาจในการทำธุรกิจได้หรือไม่?

A18: อบจ. สามารถดำเนินกิจการที่มีลักษณะเป็นการพาณิชย์ได้ โดย

– ต้องตราเป็นข้อบัญญัติ

– ต้องเป็นไปตามระเบียบที่กระทรวงมหาดไทยกำหนด

– ต้องเป็นไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่น

Q19: ใครเป็นผู้กำกับดูแล อบจ.?

A19: อบจ. อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ

– รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย (ระดับกระทรวง)

– ผู้ว่าราชการจังหวัด (ระดับจังหวัด)

Q20: อบจ. มีข้อจำกัดในการออกข้อบัญญัติอย่างไร?

A20: ข้อจำกัดในการออกข้อบัญญัติของ อบจ. มีดังนี้

– ต้องไม่ขัดหรือแย้งต่อกฎหมาย

– การกำหนดโทษต้องไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภา อบจ. และผู้ว่าราชการจังหวัด

Q21: อบจ. สามารถเก็บภาษีอะไรได้บ้าง?

A21: อบจ. สามารถจัดเก็บภาษีได้หลายประเภท ได้แก่

– ภาษีบำรุง อบจ. จากน้ำมันเบนซิน น้ำมันดีเซล

– ภาษีบำรุง อบจ. จากยาสูบ

– ภาษีมูลค่าเพิ่มที่จัดเก็บเพิ่มตามประมวลรัษฎากร

– ค่าธรรมเนียมบำรุง อบจ. จากผู้พักในโรงแรม

Q22: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนอย่างไร?

A22: อบจ. มีอำนาจในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน ดังนี้

– ส่งเสริมประชาธิปไตย ความเสมอภาค และสิทธิเสรีภาพ

– ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของราษฎรในการพัฒนาท้องถิ่น

– จัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน

– เปิดเผยข้อมูลและการดำเนินงานให้ประชาชนตรวจสอบได้

Q23: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการจัดการด้านตลาดอย่างไร?

A23: อบจ. มีอำนาจในการจัดการด้านตลาด ดังนี้

– จัดตั้งและดูแลตลาดกลาง

– กำกับดูแลการประกอบการค้าในตลาด

– จัดระเบียบการค้าและการจราจรบริเวณตลาด

– ดูแลด้านสุขอนามัยและความสะอาดของตลาด

Q24. อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการประสานงานกับหน่วยงานอื่นอย่างไร?

A24: อบจ. มีอำนาจในการประสานงาน ดังนี้

– ประสานการจัดทำแผนพัฒนาจังหวัด

– ประสานความร่วมมือกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น

– สนับสนุนหรือช่วยเหลือส่วนราชการและองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่น

– ประสานแผนพัฒนาท้องถิ่นเพื่อไม่ให้งานซ้ำซ้อน

Q25: อบจ. มีข้อจำกัดในการใช้จ่ายงบประมาณอย่างไร?

A25: อบจ. มีข้อจำกัดในการใช้จ่ายงบประมาณ ดังนี้

– ต้องจัดทำข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภา อบจ.

– ต้องเป็นไปตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย

– ต้องมีการตรวจสอบการใช้จ่ายตามระบบการตรวจเงินแผ่นดิน

Q26: อบจ. สามารถออกข้อบัญญัติชั่วคราวได้หรือไม่?

A26: อบจ. สามารถออกข้อบัญญัติชั่วคราวได้ โดย

– ต้องเป็นกรณีฉุกเฉินที่ไม่สามารถเรียกประชุมสภาได้ทันท่วงที

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการสามัญประจำสภา อบจ.

– ต้องนำเข้าสู่การพิจารณาของสภา อบจ. ในการประชุมคราวต่อไป

– หากสภาไม่อนุมัติ ข้อบัญญัติชั่วคราวนั้นเป็นอันตกไป

Q27: อบจ. มีอำนาจหน้าที่ในการจัดการด้านสาธารณูปโภคอย่างไร?

A27: อบจ. มีอำนาจในการจัดการสาธารณูปโภค ดังนี้

– จัดให้มีและบำรุงรักษาทางบกและทางน้ำ

– จัดระบบบำบัดน้ำเสียรวม

– จัดการขนส่งมวลชน

– พัฒนาระบบสาธารณูปโภคพื้นฐานที่เชื่อมต่อระหว่างท้องถิ่น

Q28: อบจ. มีอำนาจในการจัดการรายได้อื่นๆ อย่างไร?

A28: อบจ. สามารถมีรายได้จากแหล่งอื่นๆ ได้แก่

– รายได้จากทรัพย์สินของ อบจ.

– รายได้จากสาธารณูปโภคของ อบจ.

– เงินและทรัพย์สินที่มีผู้อุทิศให้

– เงินอุดหนุนจากรัฐบาล

Q29: อบจ. มีข้อจำกัดในการดำเนินกิจการพาณิชย์อย่างไร?

A29: ข้อจำกัดในการดำเนินกิจการพาณิชย์ของ อบจ. มีดังนี้

– ต้องตราเป็นข้อบัญญัติ

– ต้องได้รับความเห็นชอบจากสภา อบจ.

– ต้องเป็นไปตามระเบียบที่กระทรวงมหาดไทยกำหนด

– ต้องไม่กระทบต่อการให้บริการสาธารณะแก่ประชาชน

Q30: หากรัฐมนตรีเห็นว่า อบจ. ละเลยการปฏิบัติหน้าที่ จะดำเนินการอย่างไร?

A30: ในกรณีที่ อบจ. ละเลยการปฏิบัติหน้าที่

– ผู้ว่าราชการจังหวัดจะดำเนินการสอบสวนได้

– ผู้ว่าราชการจังหวัดจะตั้งคณะกรรมการสอบสวน หรือส่งเรื่องให้ ป.ป.ช. หรือ สตง. ดำเนินการสอบสวน

– ถ้าหากผลการสอบสวนปรากฏว่า นายก อบจ. มีพฤติการณ์เช่นนั้นจริงให้ผู้ว่าฯ เสนอให้รัฐมนตรีสั่งให้นายก อบจ. พันจากตำแหน่ง

เริ่มแล้ว! ภาคประชาชนจับตาเลือกตั้งท้องถิ่น

โดยการเลือกตั้งท้องถิ่นที่จะมาถึงในวันที่ 1 กุมภาพันธ์นี้ ได้มีภาคประชาชนหลายส่วนได้เริ่มทำการเดินหน้ารณรงค์เกี่ยวกับการเลือกตั้งเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (นายก อบจ.) พร้อมกับสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ไม่ว่าจะเป็นการ เปิดข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับการเลือกตั้ง อบจ. รวมไปถึงการเตรียมความพร้อมให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ทราบถึงข้อมูลในการเลือกตั้งท้องถิ่นในครั้งนี้

Wevis กลุ่มเทคโนโลยีภาคประชาชนได้เปิดตัวแคมเปญ ‘Local Election ประชาธิปไตยใกล้มือ Road to เลือกตั้ง อบจ. 2568’ ที่เป็นการรวบรวมข้อมูลสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้ง อบจ. เพื่อให้ประชาชนได้ทำความเข้าใจถึงความสำคัญและส่วนเกี่ยวข้องกับชีวิตของประชาชน รวมไปถึงการเตรียมพร้อมให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้ทำความเข้าใจในระบบเลือกตั้ง สามารถติดตามได้ที่ https://wevis.info/ 

นอกจากนี้ Your Priorities ได้เปิดตัวเว็บไซต์ CEO บ้านฉัน ที่เป็นข้อมูลพื้นฐานของ นายก อบจ. แต่ละจังหวัด ที่เผยถึง ผลการเลือกตั้งในแต่ละจังหวัด ,งบประมาณของแต่ละจังหวัด รวมไปถึงสิ่งที่ประชาชนอยากเห็นในแต่ละจังหวัด

โดยตั้งแต่วันนี้จนถึงวันเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (นายก อบจ.) พร้อมกับสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 Lanner จะติดตามความเคลื่อนไหว ชำแหละข้อมูล และวิเคราะห์สถานการณ์ในพื้นที่ที่มีการเลือกตั้งท้องถิ่นทั้งหมด 17 จังหวัดภาคเหนือ ที่ถือว่าเป็นการเลือกตั้งที่ใกล้ชิดกับชีวิตประชาชนเป็นอย่างยิ่ง อย่าลืมร่วมกันติดตามไปพร้อมกันกับพวกเรา

เรื่อง: ปรัชญา ไชยแก้ว

ภาพ: ห้องเรียนข้ามขอบ

โรงเรียนห้วยซ้อวิทยาคม รัชมังคลาภิเษก โรงเรียนประจำตำบล ตั้งอยู่ในอำเภอเชียงของ ห่างจากอำเภอเมืองเชียงราย 90 กิโลเมตร มีนักเรียนทั้งหมด 674 คน ที่มีความหลากหลายทั้งเชื้อชาติ ภาษา วัฒนธรรมและความสนใจ แต่ปัญหาทางเศรษฐกิจก็ยังเป็นปัญหาใหญ่ในพื้นที่ซึ่งส่งผลกระทบกับนักเรียนด้วยเช่นกัน ความยากจนเรื้อรังของนักเรียนหลายครอบครัวต้องช่วยครอบครัวหารายได้มาจุนเจือ ทั้งการรับจ้างในภาคการเกษตร รวมถึงการรับจ้างทั่วไป

เงื่อนไขนี้เอง ทำให้นักเรียนหลายคนไม่สามารถเข้าเรียนในรูปแบบปกติได้ แต่ความสำคัญของการศึกษาที่ทำหน้าที่ขยับคุณภาพชีวิตที่ดียังคงจำเป็น โรงเรียนห้วยซ้อวิทยาคมฯ จึงพัฒนาหลักสูตร ‘ห้องเรียน 2 ระบบ’ เมื่อปี 2564 ซึ่งมีที่มาที่ไปจากการสังเกตของ ‘หทัยชนก ถาแหล่ง’ ครูผู้สอนวิชาคอมพิวเตอร์ ในเวลานั้น เธอเป็นที่ปรึกษานักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่เห็นว่านักเรียนในชั้นคนหนึ่งขาดเรียนบ่อย เมื่อสืบสาวจึงพบว่าที่หายไปคือต้องไปหารายได้มาจุนเจือครอบครัว

“เขาต้องไปช่วยพ่อกรีดยางตอนกลางคืน พอตอนเช้าก็ไม่สามารถเรียนได้”

เหตุนี้เอง จึงได้มีนัดพูดคุยกับผู้ปกครองและตัวของนักเรียน เพื่อหาทางออกร่วมกันจนเกิดเป็นไอเดียให้นักเรียนคนดังกล่าวอัดคลิปวิดีโอในแต่ละวัน/แต่ละช่วง ที่ทำงาน เพื่อนำไปถอดบทเรียนด้วยวิธีการเล่ากระบวนการทำงานว่าได้เรียนรู้อะไรบ้างในช่วงท้ายของเทอม เพื่อเทียบประสบการณ์ และตัดเกรดให้เด็กคนดังกล่าว ซึ่งถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการทำห้องเรียน 2 ระบบ

ห้องเรียน 2 ระบบ คือ ห้องเรียนระบบที่ 1 คือ การเรียนการสอนตามปกติ ตั้งแต่วันจันทร์-ศุกร์ ส่วนห้องเรียนระบบที่ 2 ที่โรงเรียนกำลังพัฒนาหลักสูตรอยู่นั้นเป็นการเรียนการสอนแบบเน้นกิจกรรม หาความรู้นอกห้องเรียน ไม่ต้องเข้าเรียนทุกวัน และนักเรียนที่อยู่ในหลักสูตรนี้สามารถทำงานไปด้วยระหว่างเรียน โดยสามารถนำการทำงานไปเทียบกับประสบการณ์และตัดเกรด ซึ่งใน 1 ภาคเรียนก็จะมีการประเมินผลโดยครูที่ปรึกษาในช่วง ต้นเทอม กลางเทอม และท้ายเทอม

ซึ่งพอเริ่มทดลองจากนักเรียนหนึ่งคน ภายหลังกลับพบว่านักเรียนหลายคนที่เริ่มหลุดออกจากระบบการศึกษา ซึ่งมีเหตุผลคล้ายคลึงกัน และยังค้นพบว่านอกจากปัจจัยทางเศรษฐกิจ นักเรียนหลายคนก็มองว่าการเรียนระบบปกติไม่ตอบโจทย์ ทำให้ขาดแรงจูงใจ ส่งผลให้ไม่สามารถจดจ่อกับการเรียน จนต้องออกจากการเรียน

กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา กสศ. ได้นำข้อมูลนักเรียนรายบุคคลในช่วงอายุ 3-18 ปี ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ในปีการศึกษา 2566 จำนวน 12,200,105 คน มาวิเคราะห์กับข้อมูลรายบุคคลซึ่งสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ที่รวบรวมจากหน่วยงานผู้จัดการศึกษาทุกสังกัด รวม 21 สังกัด จำนวน 11,174,591 คน พบว่ามีเด็กและเยาวชนในช่วงอายุ 3 – 18 ปี ที่ไม่มีข้อมูลในระบบการศึกษา จำนวนทั้งสิ้นประมาณ 1,025,514 คน หรือร้อยละ 8.41 ในจำนวนนี้อยู่ในช่วงวัยการศึกษาภาคบังคับจำนวนทั้งสิ้น 394,039 คน และมีเด็กและเยาวชนเลข 0 หรือ ไม่มีสถานะทางทะเบียน จำนวน 94,244 คน โดยในจังหวัดเชียงรายมีเด็กหลุดออกนอกระบบถึง 24,081 คน มากเป็นอันดับ 9 ของประเทศ

ด้วยปัญหาและปัจจัยอันหลากหลายและสลับซับซ้อนที่ทำให้เด็กหลุดออกนอกระบบจำนวนมากเช่นนี้ โรงเรียนห้วยซ้อวิทยาคมฯ จึงเริ่มพัฒนาหลักสูตรการเรียน 2 ระบบ ให้มีมาตรฐานมากยิ่งขึ้น มีการแต่งตั้งครูที่ปรึกษาในการติดตามการเรียน มีการออกแบบห้องเรียนออนไลน์ รวมไปถึงการออกแบบแบบการประเมินผลเป็น 3 ครั้ง แบ่งเป็นในช่วงต้นเทอมจะเป็นการชี้แจงแนวทางการประเมินผล ในช่วงกลางเทอมจะเป็นการติดตามภาระงานและชี้แจงงานที่จะต้องส่งในช่วงปลายภาคเรียน และในช่วงปลายภาคเรียนก็เป็นการนัดหมายเพื่อประเมินผลการเรียนรู้นอกห้องเรียน

“สามารถแบ่งเวลา ในการทำงานและการเรียนได้” เสียงของ ซิน สิทธา สุริยะคำ นักเรียนชั้นปีที่ 5 โรงเรียนห้วยซ้อวิทยาคมฯ ในห้องเรียน ระบบที่ 2  เขาเคยเรียนอยู่ในระบบ 1 ก่อนจะออกจากการเรียนเพื่อไปทำงานตอนอายุ 15 ปี และกลับมาเรียนอีกครั้งตอนอายุ 18 ในระบบ 2

ปัจจุบันห้องเรียน 2 ระบบ ยังอยู่ในขั้นตอนของการทดลองพัฒนาและปรับปรุงอีกมากเพื่อให้ตอบโจทย์กับความต้องการของเด็กรวมไปถึงมาตรฐานของการศึกษา ด้วยเหตุนี้เอง ทางโรงเรียนห้วยซ้อวิทยาคมฯ จึงได้มีการทำงานร่วมกันกับโครงการห้องเรียนข้ามขอบ ภายใต้ความร่วมมือระหว่างโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คณะวิทยาการเรียนรู้และศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และมูลนิธิสื่อชาวบ้าน (มะขามป้อม) ซึ่งได้รับการสนับสนุนโดย กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ที่เข้ามาทำงานในการพัฒนาศักยภาพของครูในห้องเรียน 2 ระบบ รวมไปถึงการแก้ไขปัญหาเด็กหลุดออกนอกระบบการศึกษาอีกหนึ่งข้อท้าทายคือนักเรียนหลายคนมีปัญหาในการอ่านและการเขียนที่เป็นข้อจำกัดในการเรียนรูh ซึ่งปัจจุบันโครงการยังคงอยู่ขั้นตอนของการดำเนินโครงการ

นี่อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นในการทดลองการเรียนการสอนที่ยืดหยุ่นในการพยายามที่จะแก้ไขปัญหาของเด็กที่หลุดออกนอกระบบภายใต้ข้อจำกัดที่มีเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ยังเป็นการตอกย้ำว่าห้องเรียนรูปแบบเดียวที่เป็นอยู่ในปัจจุบันอาจจะไม่ตอบโจทย์กับปัญหาที่หลากหลายของเด็ก เพื่อเปิดโอกาสให้เด็กได้เรียนรู้และหาประสบการณ์ที่กว้างมากกว่าแค่ในห้องเรียน

เมียนมา

เมียนมาและไทยเตรียมเจรจาเกี่ยวกับฐานทัพกองทัพสหรัฐว้า (UWSA) ที่มีข้อพิพาทตามแนวชายแดน

ตามรายงานจากสื่อ RFA ระบุว่า กองทัพและรัฐบาลเมียนมาเตรียมเจรจากับรัฐบาลไทยเกี่ยวกับการตั้งฐานทัพกองทัพสหรัฐว้า (UWSA) หรือ กองทัพว้าแดง ที่ตั้งอยู่ตามแนวชายแดนระหว่างเมียนมาและไทย ซึ่งไทยอ้างว่า 9 ฐานทัพของกลุ่มนี้ตั้งอยู่ในอาณาเขตของไทยและต้องการให้ยกเลิกการตั้งฐานดังกล่าว

กลุ่ม UWSA ซึ่งมีอำนาจควบคุมพื้นที่กึ่งปกครองตนเองในรัฐฉาน รวมถึงพื้นที่ชายแดนกับไทย ได้ปฏิเสธคำขาดของไทยให้ถอนตัวจากฐานทัพในวันที่ 7 ธันวาคมที่ผ่านมา โดยอ้างว่าเรื่องนี้ควรจะได้รับการเจรจาระดับรัฐบาลและยืนยันว่า กองทัพไทยไม่ใช่ศัตรูของพวกเขา

การเผชิญหน้าครั้งนี้ได้ก่อให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับความตึงเครียดที่อาจนำไปสู่ความรุนแรงระหว่าง UWSA ที่มีอำนาจมากที่สุดในเมียนมาและกองทัพไทย โดยเฉพาะในประเด็นการเกี่ยวข้องกับการค้ายาเสพติด ซึ่งกองทัพสหรัฐว้าถูกกล่าวหาว่ามีส่วนร่วมในธุรกิจยาเสพติดทั้งฝิ่นและเฮโรอีน รวมถึงการผลิตยาเมทแอมเฟตามีนจำนวนมากในช่วงหลังๆ

กลุ่ม UWSA มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับจีนและได้ทำข้อตกลงหยุดยิงกับกองทัพเมียนมาในปี 1989 แลกกับการได้รับการปกครองพื้นที่ตนเองที่อยู่ใกล้กับชายแดนจีนและไทย แต่ยังไม่เคยเข้าร่วมในการต่อต้านรัฐบาลทหารเมียนมาหลังการรัฐประหารในปี 2021 การเจรจาระหว่างฝ่ายเมียนมาและไทยจะมุ่งเน้นไปที่ปัญหาชายแดนและการแก้ไขปัญหาการกระทำผิดข้ามชายแดน โดยยังไม่มีการประกาศวันที่แน่ชัดสำหรับการเจรจานี้

ที่มา : RFA,17/12/2024

ผู้นำรัฐบาลทหารเมียนมาเรียกร้องสันติภาพ หลังจากกองทัพเผชิญความล้มเหลว

ตามรายงานจากสื่อ RFA ระบุว่า พลเอกมิน ออง หล่าย ผู้นำรัฐบาลทหารของเมียนมา ได้เรียกร้องให้กลุ่มกบฏที่ต่อสู้เพื่อยุติการปกครองของทหารเจรจาสันติภาพ โดยอ้างว่ารัฐบาลของเขากำลังเสริมสร้างประชาธิปไตยและพร้อมที่จะแก้ไขปัญหาผ่านการเจรจาทางการเมือง ไม่ใช่การใช้ความรุนแรง ในการกล่าวในงานเลี้ยงคริสต์มาสที่โบสถ์เซนต์แมรีในย่างกุ้งเมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา เขากล่าวว่า รัฐบาลจะกลับสู่เส้นทางประชาธิปไตยที่ถูกต้องและแก้ไขปัญหาผ่านการอยู่ร่วมกันอย่างสันติ

ท่ามกลางคำเรียกร้องนี้ ทหารเมียนมากลับเผชิญกับความล้มเหลวในหลายพื้นที่ โดยเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมา กองทัพรัฐอาระกัน (AA) ซึ่งเป็นกลุ่มกบฏชนกลุ่มน้อยในรัฐยะไข่ สามารถยึดสำนักงานใหญ่ของทหารได้ โดยปัจจุบันกลุ่ม AA ควบคุมพื้นที่ 80% ของรัฐยะไข่ ทำให้กองทัพถูกกดดันและควบคุมในพื้นที่เล็กๆ เท่านั้น รวมถึงเขตเศรษฐกิจเจาะพยูที่จีนให้ความสำคัญ

นอกจากนี้ กลุ่มผู้ต่อต้านทหารที่รวมถึงกองกำลังป้องกันประชาชน (PDF) และรัฐบาลพลเรือนแห่งชาติ (NUG) ได้ปฏิเสธข้อเสนอของรัฐบาลทหารในการเจรจาสันติภาพ โดยระบุว่าไม่สามารถเชื่อถือทหารเมียนมาที่ปราบปรามความเห็นต่างมาเป็นเวลาหลายทศวรรษ

ขณะเดียวกัน กลุ่มโรฮิงญาได้ออกแถลงการณ์เรียกร้องให้กลุ่ม AA เคารพสิทธิของพวกเขาและประชาชนทุกกลุ่มชาติพันธุ์ โดยยืนยันว่าทหารเมียนมาคือศัตรูร่วมของพวกเขา แต่ได้กล่าวหากลุ่ม AA ว่าละเมิดสิทธิมนุษยชน รวมถึงการเผาทำลายและการฆาตกรรม กลุ่ม AA ปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว แต่ผู้สืบสวนสิทธิมนุษยชนระบุว่ามีการละเมิดจริง โดยเฉพาะการเกณฑ์ทหารโรฮิงญาเข้าร่วมในการต่อสู้กับกลุ่ม AA 

กลุ่มโรฮิงญาเรียกร้องให้เปิดช่องทางช่วยเหลือฉุกเฉินจากบังกลาเทศเพื่อป้องกันภัยจากภาวะอดอยาก ซึ่งมีผู้ประสบภัยในรัฐยะไข่มากถึง 2 ล้านคนตามรายงานของสหประชาชาติ

ที่มา : RFA,23/12/2024

รัฐบาลไทยประกาศเตือนการระบาดของอหิวาตกโรคที่ชายแดนไทย-เมียนมาในจังหวัดตาก

ตามรายงานจาก Mizzima เมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2024 รัฐบาลไทยได้ออกคำเตือนเกี่ยวกับการระบาดของโรคอหิวาตกโรคบริเวณชายแดนไทย-เมียนมาในจังหวัดตาก โดยกระทรวงสาธารณสุขได้เปิดศูนย์ปฏิบัติการฉุกเฉิน (EOC) ในจังหวัดตากเพื่อติดตามและป้องกันการแพร่ระบาดของอหิวาตกโรค ซึ่งกำลังแพร่ระบาดในเมืองชเว โก๊กโก่  ในเมียนมาติดชายแดน

ดร.โอภาส การย์กวินพงศ์ ปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า จังหวัดตากโดยเฉพาะอำเภอแม่สอดและอำเภอแม่ระมาด เป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง เนื่องจากตั้งอยู่ตรงข้ามกับเมืองชเว โก๊กโก่  ที่มีจำนวนผู้ป่วยโรคอหิวาตกโรคประมาณ 200 คนและมีผู้เสียชีวิต 2 ราย โดยพบผู้ติดเชื้ออหิวาตกโรคในอำเภอแม่สอด 2 ราย ทั้งสองรายได้เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลแม่สอด

ทางการไทยได้ออกมาตรการติดตามคุณภาพน้ำดื่ม ให้คำแนะนำเกี่ยวกับสุขอนามัย และตรวจสอบร้านอาหารและแผงขายอาหารเพื่อป้องกันการแพร่ระบาด ขณะเดียวกันทหารไทยได้เพิ่มการลาดตระเวนตามแนวชายแดนเพื่อป้องกันการลักลอบเข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย พร้อมทั้งส่งมอบอุปกรณ์ทางการแพทย์ให้กับเจ้าหน้าที่เมียนมาที่เมืองชเว โก๊กโก่ เพื่อสนับสนุนการควบคุมโรค

ที่มา: Mizzima, 25/12/2024

ลาว

สามปีผ่านไป ครอบครัวที่ถูกโยกย้ายจากโครงการรถไฟลาว-จีน ยังคงรอการชดเชย 371 ครอบครัวปฏิเสธข้อเสนอที่ไม่เพียงพอจากรัฐบาลลาว

เมื่อต้นเดือนธันวาคม RFA LAO รายงานว่า ครอบครัว 371 ครอบครัวที่ได้รับผลกระทบจากโครงการรถไฟลาว-จีน ซึ่งเสร็จสมบูรณ์ไปเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ยังไม่ได้รับการชดเชยเต็มจำนวน หลังจากปฏิเสธข้อเสนอที่พวกเขามองว่าไม่เพียงพอจากรัฐบาลลาว

ครอบครัวเหล่านี้ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ในเมืองเวียงจันทน์ และถูกบังคับให้ย้ายออกจากที่ดินของตนเนื่องจากโครงการรถไฟลาว-จีน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Belt and Road Initiative ของประธานาธิบดีสี จิ้นผิงของจีน ที่มุ่งเชื่อมโยงจีนกับประเทศเพื่อนบ้าน

คำพัน พมมะทัด ประธานสำนักงานตรวจสอบของรัฐลาว ได้ยืนยันว่า ครอบครัว 371 ครอบครัวยังไม่ได้รับการชดเชย โดยในที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรลาวเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา เขากล่าวว่ารัฐบาลได้ชำระเงิน 83 ล้านดอลลาร์สหรัฐให้กับ 6,504 ครอบครัวจากทั้งหมด 6,875 ครอบครัวที่ได้รับผลกระทบจากโครงการนี้แล้ว

สาเหตุที่ปัญหายังไม่ได้รับการแก้ไขคือการที่รัฐบาลและครอบครัวที่ได้รับผลกระทบไม่สามารถตกลงกันได้ในเรื่องราคาต่อหน่วยสำหรับบ้าน ที่ดิน และต้นไม้ที่สูญเสียไปจากโครงการนี้ บางครอบครัวยังไม่ยอมรับราคาที่รัฐบาลเสนอ โดยในปีที่แล้ว มีรายงานว่า รัฐบาลได้เสนอราคาชดเชยที่ 80,000 กีบ (ประมาณ 4.10 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อเมตร แต่ชาวบ้านต้องการ 150,000 กีบ (ประมาณ 7.70 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อเมตร

โครงการรถไฟสายนี้ซึ่งมีมูลค่า 6,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เชื่อมโยงประเทศจีนกับลาว โดยรถไฟเริ่มเปิดใช้งานในเดือนธันวาคม 2021 และมีการคาดการณ์ว่าจะช่วยส่งเสริมการท่องเที่ยว การขนส่งสินค้า และการค้าการเกษตรในลาว

แม้จะมีประโยชน์ในแง่ของการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน แต่โครงการนี้ถูกวิจารณ์อย่างหนักในเรื่องของการบังคับให้ชาวบ้านย้ายออกจากที่ดินของตน โดยหลายครอบครัวยังคงเผชิญกับการชดเชยที่ล่าช้า หรือไม่ได้รับเงินตามที่ควรจะได้

 ที่มา: RFA, 8/12/2024

สาวลาววัย 19 ปี ถูกบังคับทำงานในศูนย์หลอกลวงออนไลน์ที่เมียนมา ตอนนี้อยู่ที่สถานพักฟื้นเหยื่อการค้ามนุษย์ในไทย เธอถูกบังคับทำงานที่ศูนย์หลอกลวงออนไลน์ของจีนในเมียนมาเป็นเวลา 2 ปี

ตามรายงานจาก RFA ลาว วันที่ 20 ธันวาคม 2024 ระบุว่า หญิงสาวลาววัย 19 ปี ที่ถูกบังคับให้ทำงานในศูนย์หลอกลวงออนไลน์ที่ดำเนินการโดยจีนในเมียนมาเป็นเวลาสองปี ได้รับการช่วยเหลือและนำตัวไปยังศูนย์ฟื้นฟูผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ในประเทศไทย เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม 2024 หลังจากที่เธอหลบหนีจากศูนย์หลอกลวงและข้ามพรมแดนไปยังสถานีตำรวจในอำเภอแม่สอดของไทย

ก่อนหน้านี้หญิงสาวคนดังกล่าวได้ส่งข้อความถึงสำนักข่าว RFA บอกว่าเธอได้หลบหนีออกจากศูนย์หลอกลวงแล้ว และเดินทางถึงสถานีตำรวจในไทย อย่างไรก็ตาม ตำรวจไทยไม่ได้พบหลักฐานการขอความช่วยเหลือจากเธอที่สถานีตำรวจแม่สอด แต่ต่อมาเจ้าหน้าที่ศูนย์ฟื้นฟูในจังหวัดพิษณุโลกยืนยันว่าเธอได้รับการส่งตัวมายังศูนย์ฟื้นฟูในวันที่ 13 ธันวาคม

เจ้าหน้าที่ศูนย์ฟื้นฟูกล่าวว่า หลังจากที่เธอมาถึงศูนย์แล้ว เธอจะได้รับการบำบัดทั้งด้านร่างกายและจิตใจตามขั้นตอนที่กำหนด โดยไทยมีข้อตกลงร่วมกับประเทศลาว กัมพูชา เมียนมา และเวียดนาม ในการให้การช่วยเหลือผู้เสียหายจากการค้ามนุษย์ก่อนที่จะส่งตัวกลับไปยังประเทศต้นทาง

หญิงสาวกล่าวในสัมภาษณ์ว่า เธอได้บอกแม่ของเธอเกี่ยวกับการหลบหนีเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม และได้ออกจากเมียนมาช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน นอกจากนี้ เจ้าหน้าที่ศูนย์ฟื้นฟูกล่าวว่า ขณะนี้กำลังสัมภาษณ์เธอเพื่อจัดทำรายงานที่จะส่งให้กับรัฐบาลไทยและลาว ก่อนที่จะมีการตรวจสอบความปลอดภัยของเธอเมื่อกลับไปยังประเทศลาว

ที่มา: RFA, 20/12/2024

เจ้าหน้าที่ในจังหวัดจำปาศักดิ์บังคับเก็บค่าธรรมเนียมการอยู่อาศัยจากแรงงานข้ามชาติ ท่ามกลางวิกฤตเศรษฐกิจ

ตามรายงานจาก RFA LAO รายงานว่า เจ้าหน้าที่ในจังหวัดจำปาศักดิ์ ทางตอนใต้ของลาวได้บังคับให้แรงงานข้ามชาติจากพื้นที่อื่นๆ ต้องจ่ายค่าธรรมเนียมการอยู่อาศัย โดยมีจำนวนเงินสูงถึง 55,000 กีบ (ประมาณ 2.50 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อเดือน ซึ่งเป็นจำนวนเงินที่ค่อนข้างสูงในประเทศที่กำลังเผชิญกับภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ และค่าจ้างขั้นต่ำอยู่ที่ 1.6 ล้านกีบ (ประมาณ 73 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อเดือน

ชาวบ้านที่อพยพจากจังหวัดอื่นๆ บอกว่าเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นกำหนดค่าธรรมเนียมนี้โดยไม่มีการชี้แจงเหตุผลที่ชัดเจนและพวกเขามองว่าเป็นการแสวงหาผลประโยชน์จากประชาชน เนื่องจากเจ้าหน้าที่ต้องการเสริมรายได้จากเงินเดือนที่ต่ำ เจ้าหน้าที่จากจังหวัดจำปาศักดิ์ยอมรับว่าเงินเดือนของเจ้าหน้าที่รัฐเริ่มต้นที่ 1.85 ล้านกีบ (ประมาณ 84.50 ดอลลาร์สหรัฐ) ซึ่งสูงกว่าเงินเดือนขั้นต่ำเล็กน้อย จึงทำให้บางคนพยายามหาแหล่งรายได้เสริมจากการเก็บค่าธรรมเนียมนี้

กฎหมายระบุว่าเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นสามารถเก็บค่าธรรมเนียมได้เพียง 40,000 กีบ (ประมาณ 1.80 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อเดือน และสามารถเก็บได้ไม่เกิน 3 เดือนติดต่อกัน ซึ่งยังคงต้องออกเอกสารเพื่อยืนยันการอาศัยชั่วคราว แต่มีการรายงานว่าบางเจ้าหน้าที่ได้เก็บค่าธรรมเนียมสูงกว่าที่กฎหมายอนุญาต และกำลังได้รับการตรวจสอบจากตำรวจท้องถิ่น

ในอดีตเคยมีกรณีที่เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นในบางพื้นที่พยายามเก็บค่าธรรมเนียมจากผู้ย้ายถิ่นในเขตเวียงจันทน์ โดยเจ้าหน้าที่จากรัฐบาลกลางได้สั่งให้ยุติการเก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าวทันทีหลังจากมีการร้องเรียนจากประชาชน

ที่มา : RFA 18/12/2024

บริษัทในลาวประสบปัญหาจ่ายค่าจ้างตามกฎหมายใหม่

The Laotian Times รายงานว่า เมื่อเร็วๆ นี้ในลาวจะมีการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำทั่วประเทศเมื่อวันที่ 1 ตุลาคมที่ผ่านมา แต่หลายบริษัทยังคงจ่ายค่าจ้างต่ำกว่าที่กฎหมายกำหนด โดยผู้ประกอบการบางรายอ้างว่า ค่าจ้างควรสะท้อนทักษะของพนักงาน และหลายคนยังขาดคุณสมบัติที่สามารถรองรับการจ่ายค่าจ้างที่สูงขึ้น

กระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมได้ปรับเพิ่มค่าแรงขั้นต่ำจาก 1.6 ล้านกีบ (ประมาณ 75 ดอลลาร์สหรัฐ) เป็น 2.5 ล้านกีบ (ประมาณ 114 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อเดือน เพื่อช่วยให้พนักงานรับมือกับค่าใช้จ่ายที่สูงขึ้นและอัตราเงินเฟ้อ นอกจากนี้ หากพนักงานไม่มีวุฒิการศึกษา นายจ้างต้องจ่ายค่าครองชีพเพิ่มเติมอีก 900,000 กีบ (ประมาณ 41 ดอลลาร์สหรัฐ) เพื่อให้รวมเป็นค่าจ้างตามที่กฎหมายกำหนด อย่างไรก็ตาม หลายโรงงานและธุรกิจในภาคเอกชนยังคงปฏิเสธที่จะปรับเพิ่มค่าแรงตามที่กำหนดไว้

นางใบคำ ขัตติยะ รัฐมนตรีกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคม ได้ยอมรับถึงความยากลำบากในการปรับปรุงสภาพความเป็นอยู่ของพนักงานและมาตรฐานการทำงาน โดยกล่าวว่าค่าจ้างที่ต่ำกำลังผลักดันให้คนงานจำนวนมากออกไปหางานที่มีค่าจ้างดีกว่าในต่างประเทศ โดยเฉพาะในประเทศไทย รัฐมนตรีได้เรียกร้องให้ธุรกิจต่างๆ ปฏิบัติตามกฎหมายค่าจ้างใหม่และเสนอสวัสดิการที่ดีกว่า เพื่อดึงดูดและรักษาพนักงานไว้ แต่ภาวะเงินเฟ้อและค่าครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้นยังคงเป็นความท้าทายสำคัญสำหรับรัฐบาล

ที่มา : The Laotian Times, 25/12/2024