31/07/2022
“คนสวนบอกว่า ผักนี้ทำให้เป็นมะเร็ง ชาวบ้านแถวนี้ฟันทิ้งกันหมดแล้ว เลยลังเลที่จะปลูก”
เพื่อนโทรมาบอก หลังจากวันก่อนฉันหักกิ่งผักไชยา หรือคะน้าเม็กซิโกหลายกิ่งให้เพื่อนไปปลูกที่สวนของเขาแถวเขตอำเภอแม่ริม
ฉันบอกย้ำกับเพื่อนอีกหนว่า ได้รับคำแนะนำสรรพคุณมากมายของผักไชยามาจากเพื่อนบ้าน คนรู้จักหลายคน รวมทั้งรุ่นพี่ท่านหนึ่งที่เป็นดอกเตอร์ทางด้านชีววิทยา เป็นผู้เชี่ยวชาญด้านพืช ผัก ผลไม้นานา และรุ่นพี่ท่านนี้ก็ปลูกผักไชยาไว้กินที่บ้านเป็นประจำด้วย
นอกจากผักไชยา จะมีสรรพคุณมากมาย เช่น ช่วยลดน้ำตาลในเลือด และลดความดันแล้ว การปลูกผักไชยา ก็ง่ายแสนง่าย เพียงหักกิ่งเล็กๆ สูงราวสองคืบไปปักชำ ก็งอกงามง่ายดาย แมลงไม่กัดกิน เพราะมันมียาง ความกลัวว่าเพื่อนจะไม่มั่นใจ ฉันเลยหาข้อมูลจากหลายแหล่งส่งให้เพื่อนด้วย
ข้อมูลจาก ภญ.กฤติยา ไชยนอก สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ระบุว่าผักไชยา มีสรรพคุณดังนี้
“การใช้พื้นบ้านในต่างประเทศคือ ใช้เป็นยาระบาย ขับปัสสาวะ เพิ่มการไหลเวียนโลหิต ช่วยย่อยอาหาร (1-2) คุณค่าทางโภชนาการ คะน้าเม็กซิโกเป็นผักที่มีคุณค่าทางอาหารสูง ใบคะน้าเม็กซิโก 100 ก. ประกอบด้วย น้ำ 85.3%, คาร์โบไฮเดรตรวม 4.2%, โปรตีน 5.7%, ไขมัน 0.4%, ใยอาหาร 1.9% มีแร่ธาตุต่างๆ เช่น แคลเซียม 199.4 มก., โพแทสเซียม 217.2 มก., ฟอสฟอรัส 39.0 มก., เหล็ก 11.4 มก. มีวิตามิน เช่น วิตามินซี 164.7 มก. และวิตามินเอ 0.085 มก. นอกจากนี้ยังมีการรายงานว่าคะน้าเม็กซิโกเป็นผักที่มีคุณค่าทางอาหารสูงกว่าผักใบเขียวอื่นๆ 2-3 เท่า (1, 5)”
ส่วนเรื่องที่ผักไชยามียางขาวๆ คล้ายยางมะละกอ และมีไซยาไนต์อยู่เล็กน้อย ข้อมูลจากแหล่งเดียวกันข้างต้นระบุว่า
“การให้สารสกัดในขนาด 1 ก./กก. เป็นเวลานาน 28 วัน ไม่ก่อให้เกิดความเป็นพิษกับสัตว์ทดลอง เมื่อให้สารสกัดเข้าทางกระเพาะอาหาร (10) และขณะนี้ยังไม่มีการรายงานความเป็นพิษจากการรับประทานในรูปแบบของอาหาร”
“มันปลูกง่ายมาก ฟันกิ่งทิ้งไว้ กองกับพื้น มันยังไม่ยอมตาย รากงอกในไม่กี่วัน แถมยังมีรสหวานอร่อยกว่าผักคะน้าทั่วไป ใช้แทนผักกาด ผักกวางตุ้งยังได้ ผัดน้ำมันหอย ใส่ราดหน้า แกงใส่ปลาแห้ง ลวกกับน้ำพริก ทำอาหารได้สารพัด สงสัยว่าถ้าคนปลูกผักนี้มากๆ คนขายผักคะน้า ผักกาด หรือผักอื่นๆ จะเสียผลประโยชน์หรือเปล่า” ฉันตั้งข้อสงสัย
“ก็ว่ามันยังไงๆ อยู่ กินผัก จะเป็นมะเร็งได้ไง” เพื่อนฉันออกความเห็น
“ข้อระวังอย่างเดียวคือ ต้องปรุงให้สุก และไม่ปรุงในภาชนะอลูมิเนียม เอ! หรือว่าพวกบริษัทขายเมล็ดพันธุ์เป็นคนปล่อยข่าวเรื่องกินแล้วเป็นมะเร็ง เพราะถ้าคนรู้จักผักไชยาแพร่หลาย ปลูกกันทั่วบ้านทั่วเมือง ผักอื่นๆ ขายยาก เขาก็จะขายพวกเมล็ดพันธุ์ควบคุมได้น้อยลงด้วย” ฉันบอกเพื่อน
“…”
“คนทั่วไปไม่ค่อยรู้หรอกว่า เมล็ดพันธุ์ที่ขายเป็นซอง เป็นกระป๋อง หรือเป็นกิโล มันถูกควบคุมทำหมันไว้หมดแล้ว เก็บเมล็ดไว้ปลูกต่อมันจะไม่งอก ถ้างอกก็น้อยมาก ถ้าเป็นพืชมีผล อย่างมะละกอ มะเขือเทศ กระเจี๊ยบเขียว มันงอก แต่ไม่ออกลูกนะ ทดลองปลูกเองมาหมดแล้ว จะปลูกก็ต้องซื้อเมล็ดใหม่ทุกครั้ง”
“เรื่องผักไชยา จะค่อยๆ บอกคนสวนอีกที” เพื่อนฉันบอก ก่อนจบบทสนทนาวันนั้น
เรื่อง: เปีย วรรณา
ติดตาม “ด้วยฮักจากล้านนา” ความเรียงบอกเล่าเรื่องราวปกิณกะจากแผ่นดินล้านนา โดย เปีย วรรณา ได้ทาง Lanner เป็นประจำทุกเดือน
#lanner
ทีมข่าวที่ประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลาย บ้างก็มาจากทะเล บ้างก็มาจากภูเขา แต่สุดท้ายก็ลงเอยที่ภาคเหนืออยู่ที่ Lanner นี่แหละ...