คำสำคัญ: กลุ่มฮักเมืองแจ๋ม

ช่วงทศวรรษ 2530 ถึงกลางทศวรรษ 2540 เป็นช่วงเวลาที่การเมืองภาคประชาชนก่อตัวขึ้นมา และมีพลวัตอย่างมากโดยเฉพาะหลังปี 2535 จนถึงการมีส่วนร่วมในการร่างรัฐธรรมนูญฉบับปี 2540 ช่วงเวลาดังกล่าวยังเป็นช่วงที่ระบบทุนกำลังขยายตัวลงสู่พื้นที่ชนบท นั่นหมายความว่าการเปลี่ยนแปลงจากสิ่งที่เกิดขึ้นจะไม่เพียงการต่อรองกับอำนาจเพื่อสิทธิของชาวบ้าน ชุมชน แต่ชาวบ้านกำลังเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงของวิถีและการปรับตัวด้านชีวิต ที่ขยับเข้าสู่ความเป็นเมืองมากขึ้น รวมถึงการเปลี่ยนมูลค่าทรัพยากรโดยเฉพาะที่ดินและภาคการเกษตรให้กลายเป็นทุนในตลาด การศึกษาความเคลื่อนไหวภาคประชาชนในห้วงเวลาดังกล่าวมีความซับซ้อนอย่างยิ่ง โดยเฉพาะโครงข่ายความสัมพันธ์ระหว่างเครือข่ายที่มิได้มีเพียงกลุ่มชาวบ้านผู้ได้รับผลกระทบต่อวิถีชีวิตที่ลุกฮือกันขึ้นมาต่อสู้เพื่อสิทธิของตนเพียงเท่านั้น...