คำสำคัญ: ฝุ่นควันภาคเหนือ

จากมนุษย์ข้าวโพด ถึง ปลาหมอคางดำ ปัญหาสิ่งแวดล้อมจากมนุษย์ที่ซ้อนอยู่ทุกซอกมุมของชีวิต

จักรพันธ์ ศรีวิชัย และ Alexander Fedyushkin ได้จัดนิทรรศการ Human Corn: Why Do We Get Sick Exhibition ตั้งแต่วันที่ 1-11 สิงหาคม...

แผน ‘NAP’ เครื่องมือด้านสิทธิมนุษยชนดักจับฝุ่นพิษข้ามแดน

ในช่วงที่หลายพื้นที่ในประเทศไทยเผชิญกับปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 เกินค่ามาตรฐาน หลายคนมักโฟกัสไปที่ฝุ่นจากการเผาไหม้ตอข้าวโพด แต่แท้จริงแล้วยังมีอีกหนึ่งแหล่งกำเนิดฝุ่นพิษที่น่ากังวลไม่แพ้กัน นั่นคือฝุ่นจากโรงงานอุตสาหกรรม อาจกล่าวได้ว่าฝุ่นพิษจากไร่ข้าวโพดข้ามแดนเกิดขึ้นเป็นฤดู แต่ฝุ่นภาคอุตสาหกรรมเกิดขึ้นเกือบทั้ง 365 วัน ฝุ่นจากโรงงานอุตสาหกรรมเกิดขึ้นจากกระบวนการผลิตที่หลากหลาย ทั้งการเผาไหม้เชื้อเพลิง การหลอมโลหะ การพ่นสี การผลิตปูนซีเมนต์ ฝุ่นเหล่านี้ไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่อสุขภาพของประชาชนในบริเวณใกล้เคียงโรงงานแต่ยังสามารถฟุ้งกระจายไปไกล ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้คนในวงกว้าง ฝุ่นจากโรงงานอุตสาหกรรมมักประกอบไปด้วยสารพิษอันตรายหลายชนิด...

วิกฤติการณ์ฝุ่น PM2.5 ระยะยาวของชีวิต สภาะวะการตายผ่อนส่ง ของคนภาคเหนือ

วิกฤตการณ์ทางสภาพอากาศที่เกิดขึ้นในภาคเหนือนั้น ไม่ว่าจะปีไหน ๆ ทุกคนจะต้องได้รับรู้ มีเสียงหรือคำวิจารณ์จากคนในพื้นที่ที่ต้องประสบกับปัญหาฝุ่นพิษดังกล่าวโดยตรง พื้นที่ของข่าวมีการนำเสนอปัญหาและนโยบายจากรัฐบาล หรือภาพเจ้าหน้าที่รวมไปถึงอาสาสมัครที่ดมควัน เสี่ยงชีวิตไปกับภารกิจดับไฟ จากที่กล่าวเบื้องต้นเราจะเห็นว่า วิกฤตการณ์ทางสภาพอากาศ หรือปัญหาฝุ่นพิษ PM2.5 นั้น ไม่ใช่เรื่องใหม่ ไม่ใช่การรับรู้ที่ผู้คนไม่สามารถจินตนาการได้ว่าฝุ่น PM2.5 คืออะไร...

1.7 หมื่นล้าน แก้ฝุ่น ‘TDRI’ เปิดร่างฯงบแก้ PM2.5 ปี 67 ช้ำ 11 จังหวัดภาคเหนือได้งบไม่ถึง 2%

เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2567 สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) หรือ TDRI เผยแพร่บทความ ปัญหาฝุ่น PM2.5: แนวทางป้องกัน-ลดเผาในที่โล่ง และร่างพ.ร.บ.งบฯ 67 ที่เผยร่างงบประมาณในการจัดการปัญหาฝุ่นควัน PM2.5 ในปี...

เครือข่ายฟ้องฝุ่นเหนือ ประกาศเชียงใหม่เขตมลพิษหลังไร้การเหลียวแลจากรัฐ

4 เมษายน 2567 เวลา 09.30 น. บริเวณหน้าคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เครือข่ายผู้ฟ้องคดีฝุ่นภาคเหนือ ร่วมกันแถลงประกาศให้จังหวัดเชียงใหม่เป็นเขตมลพิษ หลังนายกรัฐมนตรีไม่ประกาศให้จังหวัดเชียงใหม่เป็นพื้นที่ภัยพิบัติ รวมไปถึงคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมฯ ยื่นอุทธรณ์ต่อคำตัดสินของศาลปกครองเชียงใหม่ หลังเครือข่ายฯ ได้ฟ้องคดีต่อนายกฯ และคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมฯ ซึ่งศาลปกครองได้มีคำสั่งให้ทำแผนตั้งแต่เดือนมกราคม...

หมอหม่องชวนประชาชน ‘งดหายใจ’ หลังค่าฝุ่นเชียงใหม่พุ่งอันดับ 1 ของโลก

3 เมษายน 2567 นพ.รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ อาจารย์คณะแพทย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้โพสต์ผ่านเฟสบุ๊คส่วนตัวขอให้ประชาชน ‘งดการหายใจ’ จนกว่าคุณภาพอากาศจะดีขึ้น หลังค่าฝุ่น PM2.5 ในจังหวัดเชียงใหม่พุ่งสูงที่สุดในโลก โดยข้อมูลจากเว็บไซต์ CMU CCDC วันที่...

‘สมชาย’ ชวนคนเชียงใหม่ประกาศ “เมืองมลพิษทางอากาศ” หลังรัฐไม่เหลียวแล

2 เมษายน 2567 รศ.สมชาย ปรีชาศิลปกุล อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยหน้าบางแห่งหนึ่ง ชวนประชาชนชาวเชียงใหม่ร่วมกันประกาศ “เชียงใหม่เมืองมลพิษทางอากาศ” ผ่านเพจเฟซบุ๊ค ศูนย์วิจัยฯ มหาวิทยาลัยหน้าบางแห่งหนึ่ง โดยมีเนื้อหาดังนี้ “นับตั้งแต่ปลายเดือนมีนาคม 2567 ปริมาณฝุ่น PM...

ฟังเสียงคนอยู่กับป่าในวันที่มาตรการแก้ไฟป่ากำลังแผดเผาผู้คน

วิกฤตฝุ่น PM2.5 ถือเป็นปัญหาใหญ่ที่ประชาชนในภาคเหนือต่างต้องเผชิญมาอย่างยาวนาน จากสถิติของกระทรวงสาธารณสุข ในปี 2567 (ข้อมูล ณ วันที่ 13 มีนาคม 2567) คนภาคเหนือป่วยเป็นโรคเกี่ยวกับทางเดินหายใจถึง 298,689 ราย ซึ่งจังหวัดเชียงใหม่ผู้ป่วยเกี่ยวกับทางเดินหายใจกว่า 33,783...

’หวั่นกระทบสุขภาพระยะยาว‘ แพทย์ มช. ห่วงสถานการณ์ฝุ่นพิษเริ่มรุนแรง

6 มีนาคม 2567 เฟซบุ๊คเพจสภาลมหายใจเชียงใหม่ได้โพสต์คำสัมภาษณ์ของ รศ.นพ.อรรถวุฒิ ดีสมโชค หัวหน้าหน่วยวิชาระบบการหายใจ เวชบำบัดวิกฤตและภูมิแพ้ ประจำภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มช. โดยระบุว่าจากการศึกษาของหน่วยวิชาโรคระบบการหายใจ เวชบำบัดวิกฤต และภูมิแพ้ ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มช....

Campaigner For Air รวมแก๊งคนรุ่นใหม่ไม่อยากตายเพราะฝุ่น

ถ้าค่าฝุ่นเชียงใหม่ยังติดอันดับโลก เราอาจจะตายกันหมด แล้วพวกเราทำอะไรได้บ้าง? สภาลมหายใจเชียงใหม่ และ Lanner ชวนทุกคนรวมกลุ่ม สร้างทีม ปั้นไอเดีย ทำแคมเปญขับเคลื่อนประเด็นฝุ่น PM2.5 ในมิติที่หลากหลาย ขอแค่มีอายุระหว่าง 18-30 ปี รวมกลุ่มกัน 3-7 คน...

ประชาชนชนะคดีฟ้องฝุ่น PM2.5 ภาคเหนือ ศาลปกครองเชียงใหม่สั่งทำแผนภายใน 90 วัน

19 มกราคม 2567 เวลา 10.00 น. ที่ศาลปกครองเชียงใหม่ เครือข่ายประชาชนภาคเหนือ ตัวแทนผู้ฟ้องคดี ประกอบด้วย นักวิชาการมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ นพ.รังสฤษฎ์ กาญจนะวณิชย์ สภาลมหายใจเชียงใหม่ สภาลมหายใจภาคเหนือ และภาคประชาชน เดินทางมารับฟังคำพิพากษาในคดีฟ้องฝุ่น...

เมื่อไฟ (ดี) เป็นจำเลยสังคม คุยกับพ่อหลวงสุริยา ตั้งตัว ถึงรัฐกับการชิงเผาในวันไม่พร้อม และวันพร้อมที่ห้ามใช้ไฟ

“ทำไมชาวบ้านที่นี่ถึงเผาป่า เผาบ้าน เผานา สร้างความเดือดร้อน จนทำให้ไฟไหม้ลุกลามไปทั่ว” หนึ่งในคอมเมนต์บนโลกสื่อออนไลน์ที่ตั้งคำถามต่อบ้านที่อาศัยบนที่สูง “บรรยากาศของโลกเรา คงได้แค่หายใจนำมลพิษเข้าปอด คนพวกนี้ทำลายสิ่งแวดล้อมเพราะเห็นแก่ได้อย่างเดียวโดยไม่คิดถึงคนอื่น” อีกหนึ่งคอมเมนท์ของผู้คนที่ไม่ได้พยายามหาคำตอบ “ได้แต่ครุ่นคิดในใจว่าเมื่อเกิดไฟป่าแต่ละครั้ง การไฟฟ้าต้องเสียค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมแบบนี้มากเท่าไหร่” ผู้เขียนตั้งคำถามขณะเดินทางเข้าหมู่บ้านตำบลแม่หอพระเพื่อไปหาคำตอบของสังคม เมื่อเหลือบเห็นเจ้าหน้าที่การไฟฟ้าที่กำลังทำงานหนักเพื่อซ่อมและเปลี่ยนสายไฟฟ้าเนื่องจากเกิดเหตุไฟไหม้รุกลาม ภูเขาน้อยใหญ่ประกอบกันเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อน ประกอบกันเป็นพื้นที่อาศัยอยู่ของชาวบ้านตำบลแม่หอพระ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ บรรยากาศของที่นี่กำลังเริ่มมีลมหนาวผลัดผ่านเข้ามาบ้าง แต่ก็ไม่ได้หนาวเหน็บเหมือนหลายปีที่ผ่านผ่านมา ระหว่างการเดินทางเข้าไปในหมู่บ้านจะเห็นร่องรอยของการเผาไหม้...

Burning is not Destroying. เผา ไม่เท่ากับ ทำลาย

“คนส่วนน้อยอย่าเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวจากป่า” สุริยา ตั้งตัว ผู้ใหญ่บ้าน ตำบลแม่หอพระ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ หนึ่งในผู้ที่ได้รับฟังผู้ที่มีอำนาจสั่งการบริหารจัดการไฟป่า กล่าวหลังร่วมหารือแนวทางแก้ปัญหาไฟป่า ผู้ใหญ่บ้านคือผู้ที่ใกล้ชิดกับชาวบ้านในพื้นที่มากที่สุด จึงรับรู้วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านกับการใช้ประโยชน์จากป่าเป็นอย่างดี สุริยา กล่าวว่า การเก็บเห็ดป่าขายสร้างรายได้ให้กับชาวบ้านจำนวนไม่น้อยในทุกๆ ปี เห็ดที่เป็นที่นิยมคือ เห็ดถอบ เก็บได้เพียงปีละครั้งในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนมิถุนายนเท่านั้น เมนูที่นิยมนำไปปรุงอาหารได้แก่...

สูดฝุ่นจนปอดพัง ศาลไม่รับฟ้อง ก.ล.ต. ด้านผู้ฟ้องแนะดันแผน NAP เป็นกฎหมายสักที

5 มกราคม 2567 ศาลปกครองจังหวัดเชียงใหม่นัดอ่านคำสั่งศาลปกครองสูงสุดในคดีฟ้องฝุ่น PM2.5 ภาคเหนือ โดยมีคำสั่งไม่รับฟ้อง ผู้ถูกฟ้องที่ 3 คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์และผู้ถูกฟ้องที่ 4 คณะกรรมการกำกับตลาดทุน ตามที่ยื่นอุทธรณ์ไปในวันที่ 18 พฤษภาคม 2566 ณ...

(Un)silence breath หายใจเดียวกัน

เรื่องและภาพ: กัญญ์วรา หมื่นแก้ว, จิรัฏฐ์ เลิศเศรษฐพันธุ์ “เราควบคุมอากาศไม่ได้ แต่เราส่งเสียงของลมหายใจของเราได้ เพราะเรามีลมหายใจเดียวกัน” ปัญหาฝุ่นควัน PM 2.5 เป็นปัญหาที่เกิดซ้ำ ๆ ในช่วงหน้าแล้งของหลายปีที่ผ่านมา ซึ่งส่งผลกระทบต่อประชาชนทั้งประเทศ โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคเหนือที่มีความรุนแรงของฝุ่นควัน PM 2.5 หนักกว่าพื้นที่อื่น เนื่องด้วยสภาพภูมิประเทศ...

Till we breathe again จนกว่าเราจะมีลมหายใจ ( บริสุทธิ์ ) กันอีกครั้ง

เรื่องและภาพ: ฑิมพิกา เวชปัญญา “ความเป็นธรรมทางลมหายใจ - Breathing Justice ”  ความเป็นธรรมทางลมหายใจไม่มีใครสามารถคาดการ์ณล่วงหน้าถึงภัยพิบัติได้ท่วงทันเวลา ไม่มีใครเลือกเกิดในพื้นที่เสี่ยงต่อผลกระทบ ไม่ใช่ทุกคนอยากถูกตีตราว่าผู้อพยพและไม่ใช่ทุกคนมีอำนาจในการต่อรองกับสิ่งเหล่านี้ได้ด้วยเหตุอันใดเล่า Breathing Justice No one knows when natural disasters come.No...

อยู่รอดปอดพัง เปิดยอดผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจภาคเหนือ

เรื่อง: นลินี ค้ากำยาน “ภาคเหนือเป็นภูมิภาคที่มีอัตราการป่วยเป็นมะเร็งปอดมากที่สุดเมื่อเทียบกับภาคอื่น เมื่อก่อนเราจะบอกว่าการเป็นมะเร็งปอดมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่ แต่อัตราการสูบบุหรี่ของคนภาคเหนือไม่ได้มากกว่าคนภาคอื่น แต่อัตราการเสียชีวิตด้วยมะเร็งปอดกลับสูงกว่าคนภาคอื่น ๆ ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น สมัยก่อนพ่ออุ๊ยจะชอบสูบบุหรี่ขี้โย การแพทย์ก็จะบอกว่า นี่คือสาเหตุหลักของมะเร็ง แต่ปัจจุบัน การสูบบุหรี่ลดลงอย่างมาก แต่อัตราการเป็นมะเร็งปอดก็ยังสูงอยู่ดี งานวิจัยในช่วงหลัง ๆ พบว่า...

ตำน้ำพริกละลายแม่น้ำ คดีฟ้องร้องต่อผู้รับผิดชอบฝุ่น PM2.5 ไม่คืบ

22 พฤศจิกายน 2566 ศาลปกครองจังหวัดเชียงใหม่มีการนัดไต่สวน โดยเรียกตัวผู้ถูกฟ้องและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาให้ข้อมูลเพิ่มเติม ในคดีฟ้องฝุ่น PM2.5 ต่อ นายกรัฐมนตรี คณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ คณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ และ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​คณะกรรมการกำกับตลาดทุน ณ ศาลปกครองจังหวัดเชียงใหม่ เวลา 10.00 น.  โดยก่อนการเข้าพิจารณาคดี...

คืนปอดให้ประชาชน แถลงความ(ไม่)คืบหน้าคดีฟ้องร้องต่อผู้รับผิดชอบฝุ่น PM2.5

วันที่ 19 พฤศจิกายน 2566 เวลา 13:30 น. ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องคดีฟ้องร้องเรื่องฝุ่นควัน PM2.5 รายงานความคืบหน้าคดี ผ่านการถ่ายทอดสดบน Facebook page คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ซึ่งคดีได้มีการนัดไต่สวนในวันที่ 22...

ตัวแทนฟ้องคดีฝุ่นภาคเหนือแถลงความคืบหน้า เตรียมยื่นอุทธรณ์ ย้ำศาลปกครองรับฟ้อง ก.ล.ต. และกลุ่มทุนต้องรับผิดชอบร่วมกัน

17 พฤษภาคม 2566 ปารณ บุญช่วย วัชลาวลี คำบุญเรือง และสมชาย ปรีชาศิลปกุล ตัวแทนผู้ฟ้องคดีฝุ่น 2.5 ที่เชียงใหม่ได้ร่วมกันอ่านแถลงการณ์ อัพเดทคดีฝุ่นเชียงใหม่ และการยื่นอุทธรณ์คำสั่งศาล ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนากฎหมาย คณะนิติศาสตร์...

Alliance Against the Haze เพื่อน/สู้/ควัน วงคุยประชาชน หวังฝ่าวิกฤต Climate of Fear

9 เมษายน 2566 ท่ามกลางสถานการณ์ของฝุ่น PM2.5 ที่ปกคลุมในหลายพื้นที่ทั่วภาคเหนือ ในขณะที่ภาครัฐและผู้มีส่วนเกี่ยวข้องก็ยังคงมองปัญหาแยกออกเป็นส่วน ๆ ไม่เชื่อมกัน การหาผู้ร้ายในวิกฤตนี้จึงเป็นทางออกในแบบของรัฐราชการรวมศูนย์ที่ผลักปัญหาไว้ที่ประชาชน จนต้องฝ่าวิกฤตนี้ไปด้วยตัวเอง แต่ยังมีความพยายามของประชาชนตัวเล็ก ๆ ที่สร้างความร่วมไม้ร่วมมือในการค้นหาทางออก แสวงหาข้อเสนอ เพื่อฝ่าวิกฤตนี้ไป โดยเมื่อวันที่ 8 เมษายน...